تحلیل تناسب اراضی به‌منظور استقرار مراکز خدمات روستایی با استفاده از روش‌های PROMETHEE II و مقایسه زوجی در محیط GIS (مطالعه موردی: بخش سلطانیه، شهرستان ابهر)

Abstract

در برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای و توسعه سرزمین، یکی از مسائل اساسی که برنامه‌ریزان با آن مواجه هستند، شناسایی مناطق مناسب به‌منظور استقرار و توسعه انواع فعالیت‌ها است. مدل‌ها و روش‌های گوناگونی در این زمینه وجود دارد و پیشرفت‌های تحقق‌یافته در سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS)، امکان مدل‌سازی و تحلیل اطلاعات را به‌طور فضایی فراهم کرده است. پژوهش حاضر به تحلیل تناسب اراضی به‌منظور استقرار مراکز خدمات روستایی با در نظر گرفتن مجموعه‌ای از عوامل اجتماعی، اقتصادی و محیطی در بخش سلطانیه می‌پردازد. مسئله مهم در این تحقیق، مشخص کردن تناسب اراضی به‌منظور استقرار مراکز خدمات روستایی است، به‌طوری که این مراکز، بیشترین پوشش خدماتی را داشته باشند. در این پژوهش، از روش‌های تحلیل تصمیم چندمعیاره (مقایسه زوجی و تکنیک PROMETHEE II) در محیط سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است که به الگوسازی فضایی بخش سلطانیه می‌پردازد. کل منطقه مورد مطالعه با در نظر گرفتن شرایط اجتماعی، اقتصادی و محیطی به پنج قسمت از کاملاً نامناسب تا کاملاً مناسب برای استقرار مراکز خدمات روستایی تقسیم شده است. طبق نتایج تحقیق حاضر، قسمت‌های کاملاً مناسب به‌منظور ایجاد مراکز خدمات روستایی، مناطقی نسبتاً هموار بوده و از زمین‌های باارزش برای کشاورزی و مستعد رشد از لحاظ اقتصادی تشکیل شده‌اند و عمدتاً سکونتگاه‌هایی هستند که از نظر تراکم جمعیتی و نیز امکانات زیربنایی در موقعیت بهتری قرار دارند.