تبیین مدل جامعه‌شناختی مدیریت بدن زنان براساس سرمایۀ فرهنگی و رسانه با میانجی‌گری مقایسۀ اجتماعی (مطالعۀ موردی: شهر سنندج)

Abstract

یکی از مسائل مطرح‌شده در حوزة جامعه‌شناسی بدن، که امروزه در میان دختران و زنان رواج فراوانی یافته، مدیریت بدن است که در آن افراد با تغییر ویژگی‌های ظاهری بدن، خود را با دیگران مقایسه می‌کنند. روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر اجرا توصیفی‌ـ تحلیلی است. در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده شد. ابزارهای پژوهش عبارت‌اند از: پرسش‌نامة سرمایة فرهنگی بوردیو و پرسش‌نامة محقق‌ساختة مقیاس مدیریت بدن زنان و مقایسة اجتماعی گیبونز و بونک. این پژوهش در سال 1398 انجام شده است و حجم نمونه را 382 نفر از زنان و دختران 20 تا 45 سالة شهر سنندج تشکیل داده‌اند. روش نمونه‌گیری از نوع خوشه‌ای چندمرحله‌ای بوده و برای تجزیه و تحلیل داده‌های کمی از نرم‌افزارهای SPSS22 و LISREL استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که میان متغیرهای مدیریت بدن، سرمایة فرهنگی، رسانه، مقایسة اجتماعی متغیرهای ذکرشده رابطة معناداری وجود دارد. مدل جامعه‌شناختی مدیریت بدن در زنان بر‌اساس سرمایة فرهنگی و رسانه با میانجی‌گری مقایسة اجتماعی در شهر سنندج دارای برازش است. اثر پیش‌بینی مدیریت بدن بر‌اساس مقایسة اجتماعی در این پژوهش 48_/0، اثر پیش‌بینی مدیریت بدن بر‌اساس سرمایة فرهنگی در این پژوهش 47_/0 و اثر پیش‌بینی مدیریت بدن بر‌اساس رسانه در این پژوهش 46_/0 است. در زنان شهر سنندج مقایسة اجتماعی منبعی ضروری از اطلاعات دربارة خود مدیریت بدن به شمار می‌آید و فرایند‌های مقایسة اجتماعی شکاف میان مباحث مربوط به خود و مفهوم هویت فردی و میان گروهی را پر می‌کنند. با افزایش مصرف رسانه‌های خارجی، مدیریت بدن افزایش می‌یابد. در‌واقع، این یافته تلویحاً نشان می‌دهد که جامعة مورد نظر درمعرض منابع خارجی و نوظهور هویت‌ساز قرار گرفته‌اند و مخاطبان ساعت‌های درخور توجهی را در شبانه‌روز از رسانه‌هایی همچون ماهوارة ا اینترنت و فضای مجازی استفاده می‌کنند.