نگاه مؤلف کتاب تاریخ شاهی به شاه -زن

Abstract

جامعه ی ایران، جامعه ای مرد سالار بوده و در روابط سیاسی و اجتماعی و اقتصادی، سلطه‌ی مردان امری عادی و طبیعی تلقی شده و زنان اغلب از صحنه ی رسمی سیاست غایب بودند؛ ولی از آن جا که تعلق شاهان به خاندان سلطنتی و برگزیده در اولویت قرار داشت، فقط در شرایط خاص در صورت نبود فرزند ذکور بالغ، گاه حکومت زنان خاندان سلطنتی تحقق می یافت. به همین جهت کتب سیر الملوک نیز برای شاهان مرد تدوین شده است. سیر الملوک نویسان، بخصوص از قرن ششم هجری به بعد، ضمن تأکید بر این که زنان بندگان درجه ی دوم خداوند هستند و به لحاظ خرد و طبیعت، موجودیت مستقلی ندارند و هدف از آفرینش آنان منحصر به کارکردهای بیولوژیکی آنان در حفظ نسل است، با تقسیم بندی جامعه به دو بخش خصوصی و عمومی سعی کرده اند، زنان را در بخش خصوصی محصور نمایند. در چنین شرایطی مؤلف کتاب تاریخ شاهی، کتابی در زمینه ی آداب و قاعده ی ملک داری درباره ی حکومت یک شاه - زن، قتلغ ترکان، تألیف کرده است. مقاله بر آن است تا ضمن بازنمایی دیدگاه سیرالملوک ها به زن، حکمت عملی مطرح در کتاب شاهی و تجربه تاریخی مؤلف آن را در زمینه ی آداب ملوک و آیین کشورداری و تعمیم آن به حکومت یک شاه زن، به عنوان اولین و شاید تنهاترین تجربه در این زمینه، و نکات مشترک و افتراق با سایر سیر الملوک ها و عوامل دخیل در تفاوت ها را که مسلماً به مسایل جنسیتی مربوط می شود، مورد مطالعه و بررسی قرار دهد.