تحلیل رقابت‌پذیری در تعاونی‌های کشاورزی: نقش یادگیری سازمانی و نوآوری سازمانی (موردمطالعه: تعاونی‌های کشاورزی استان تهران)

Abstract

با توجه به اهمیت نقش تعاونی‌های کشاورزی در توسعه کشاورزی و روستایی، نیاز به شناسایی عواملی که موجب بهبود رقابت‌پذیری این سازمان‌ها می‎شود، به شدت محسوس است. هدف از این پژوهش، بررسی رابطه و میزان ارتباط یادگیری سازمانی، نوآوری سازمانی و رقابت‌پذیری است. پژوهش حاضر به روش آمیخته اکتشافی انجام گرفت؛ جامعه آماری در بخش کیفی شامل 25 نفر از صاحب‌نظران بخش تعاونی بود و در بخش کمی شامل 335 نفر از اعضای تعاونی‌ها بود که به روش طبقه‌ای با انتساب متناسب موردمطالعه قرار گرفتند. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌های کیفی از تحلیل محتوای کیفی به کمک نرم‌افزار MAXQDA و در بخش کمی از مدل‌سازی معادلات ساختاری به کمک برنامه لیزرل استفاده شد. مؤلفه‌های یادگیری سازمانی در ابعاد یادگیری تیمی، مدیریت دانش در تعاونی‌ها، تفکر سیستمی و فرهنگ سازمانی یادگیرنده، مؤلفه‌های نوآوری سازمانی در ابعاد نوآوری در بازار، حمایت از نوآوری، نوآوری در رفتار، نوآوری در راهبرد و نوآوری تولیدی و فرآیندی و مؤلفه‌های رقابت‌پذیری در تعاونی‌های کشاورزی در ابعاد توسعه بازار مالی، آمادگی فنی و تکنولوژی، اندازه و کارایی بازار در دسترس و انطباق با محیط بیرون شناسایی شدند. در بخش کمی مشخص شد که یادگیری سازمانی و نوآوری سازمانی می‌توانند 41 درصد از تغییرات رقابت‌پذیری، و یادگیری سازمانی می‌تواند 55 درصد از تغییرات نوآوری سازمانی را در تعاونی‌های کشاورزی تبیین نماید.