تحلیل عوامل موثر بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی روستایی به باغ‌ویلا (مورد مطالعه: دهستان‌های کرارج و براآن جنوبی شهرستان اصفهان)

Abstract

در این مقاله عوامل موثر بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی به باغ‌ویلا در دهستان‌های براآن جنوبی و کرارج شهرستان اصفهان بررسی شده است. با تکمیل پرسشنامه از 184 نمونه تصادفی از میان 426 نفر کشاورز در پنج روستای منتخب، نتایج نشان داد در میان عوامل «مکانی-فضایی» (محیطی، اقتصادی و اجتماعی) بیشترین تأثیر را عوامل محیطی (از جمله کم‌آبی) داشته است. عوامل اجتماعی (از جمله رواج ساخت خانه‌های دوم و افزایش تقاضا و رونق بازار اراضی) و اقتصادی (از جمله بالا بودن هزینه نهاده‌های کشاورزی) در رتبه‌های بعدی قرار گرفت. بررسی عوامل «مدیریتی» نشان داد دخالت سازمان‌های دولتی در بازار کشاورزی، عامل مؤثر تغییر کاربری اراضی بوده است. از دیدگاه کارشناسان، (30 کارشناس موردبررسی) که به روش گلوله برفی انتخاب شدند پرسشگری شد. نتایج نشان داد در میان عوامل «مکانی - فضایی»، بیشترین تاثیر را عوامل اجتماعی و کمترین تاثیر را عوامل اقتصادی بر تغییر کاربری اراضی داشته است. در میان عوامل اجتماعی بیشترین تأثیر را خرید اراضی و ساخت خانه‌های دوم توسط شهرنشینان، در میان عوامل محیطی بیشترین تأثیر را بسته شدن آب زاینده‌رود، در میان عوامل اقتصادی بیشترین تاثیر را درآمد بالاتر کاربری‌های گردشگری، و در میان عوامل «مدیریتی» بیشترین تأثیر را ضعف نظارت و فساد اداری برخی کارکنان نهادهای دولتی داشته است. درمجموع کشاورزان برای ادامه فعالیت کشاورزی تمایل کمی نشان می‌دهند و این احتمال تقویت می‌شود که ازطریق تغییر کاربری اراضی به سمت فعالیت‌های پربازده‌تر و کم‌مشغله‌تر کشیده شوند.