تأثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت روستاییان دربرنامه‌های توسعه روستایی با نقش میانجی اثرات ادراک شده ازبرنامه‌ها و طرح‌ها

Abstract

توجه به مقوله سرمایه اجتماعی در مدیریت منابع محیطی توسط مردم و مشارکت در برنامه‌های مختلف توسعه به‌مثابه یکی از عناصر مهم مدیریت و توسعه روستایی است؛ که در رفع مشکلات اجتماعی ـ اقتصادی و توزیع بهینه خدمات و امکانات، به‌منظور افزایش رفاه و آسایش روستاییان مؤثر است. بااین‌وجود، اهمیت و جایگاه سرمایه اجتماعی و مشارکت روستاییان به‌درستی تشخیص داده نشده است. بدین ترتیب، ایفای نقش مردم و مشارکت آن‌ها در جهت تسریع فرآیند توسعه آن‌چنان‌که باید موردتوجه قرار نگرفته است. بر این شالوده، این پژوهش رابطه بین بهبود سرمایه اجتماعی روستاییان و مشارکت آن‌ها در برنامه‌های توسعه روستایی با نقش میانجی اثرات محیطی ـ اکولوژیک، فیزیکی، اقتصادی و اجتماعی ـ فرهنگی ادراک‌شده از اجرای برنامه‌ها و طرح‌ها توسط روستاییان در روستاهای استان تهران را آشکار می‌سازد. یافته‌های پژوهش حاضر که به روش توصیفی ـ پیمایشی و مبتنی بر ابزار پرسشنامه در 400 خانوار نمونه و در 33 روستای نمونه انجام شد، بیانگر تأثیر مثبت سرمایه اجتماعی بر مشارکت روستاییان در برنامه‌های توسعه روستایی است؛ به سخن دیگر با بهبود آگاهی اجتماعی، اعتماد اجتماعی و شبکه‌های اجتماعی نسبت به اجرای برنامه‌ها و طرح‌های اجتماعی ـ اقتصادی توسط مدیریت محلی، مشارکت روستاییان در اجرای طرح‌ها و شراکت در فعالیت‌های اجتماعی و سرمایه‌گذاری اقتصادی در روستاها افزایش یافته که درنتیجه موجب بهبود میانگین ابعاد توسعه پایدار روستایی شده است.