واکاوی وضعیت کارآفرینی پایداردر سیاستهای کلان و بخشی کشاورزی جمهوری اسلامی ایران

Abstract

در حال حاضر با توجه به چالش‌های مختلف توسعه پایدار کشاورزی، مانند رقابتی شدن بازار، توسعه فناوری‌های جدید و حفظ محیط‏زیست، توسعه پایدار کارآفرینی در بخش کشاورزی، به عنوان راهبردی اثربخش برای دستیابی به توسعه پایدار کشاورزی مطرح شده است. بدین منظور، اتخاذ سیاست‌های مناسب در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی ضروری است. هدف مقاله حاضر واکاوی وضعیت ابعاد و مؤلفه‎های پشتیبان کارآفرینی پایدار در سیاست‌های کلان و بخشی کشاورزی جمهوری اسلامی ایران است. واکاوی سیاست‌ها با روش تحلیل محتوا و اولویت‏بندی برنامه‌های توسعه با مدل تصمیم‌گیری مجموع وزنی سلسله‌مراتبی (HAW) و روش وزن‌دهی آنتروپی شانون انجام شد. نتایج نشان می‌دهد اصطلاح کارآفرینی، از برنامه دوم توسعه در اسناد سیاستی کشور استفاده شده است؛ ولی اصطلاح کارآفرینی پایدار هنوز به کار نرفته است و یک رویکرد جامع و یکپارچه در راستای کارآفرینی پایدار در اسناد وجود ندارد؛ چنانکه بعد ‏زیست‌محیطی در بیشتر اسناد اهمیت بسیار کمی داشته است. لذا شایسته است در راستای وارد نمودن اندیشه کارآفرینی پایدار به نظام سیاستگذاری کشور اقدام شود. به لحاظ امکان ورود اندیشه پایداری و کارآفرینی در اسناد سیاستی کشور و همچنین وجود واحدهای ثبت مبین کارآفرینی پایدار متأثر از این امر، سیاست‌های کلان ملی شامل قانون اساسی، سند چشم‌انداز و سیاست‌های آن و سیاست‌های برنامه‌های توسعه، ممانعتی برای ورود اندیشه کارآفرینی پایدار ندارند. از نظر اهمیت مقوله‌‌های عام مبین کارآفرینی پایدار و وزن آنها در سیاست‌های کشاورزی برنامه‏های توسعه پنج‏ساله، برنامه دوم در اولویت و سپس برنامه‌های اول، پنجم، چهارم و سوم قرار در اولویت داشتند.