سطح‌بندی روستاها بر اساس ریسک‌های مخازن و شبکه توزیع آب آشامیدنی (مطالعه موردی بخش مرکزی شهرستان مینودشت)

Abstract

آب، از اصلی‌ترین نیازهای بشر و مایه حیات و علت شکل‌گیری بسیاری از سکونتگاه‌های روستایی در سطح زمین است. کمبود آب آشامیدنی سالم به‌ویژه در کشورهای جهان سوم ـ از جمله کشور ما ـ به عنوان معضلی اساسی شناخته می‌شود. عدم کنترل کیفیت و میزان برداشت و مصرف بی‌رویه آب می‌تواند معضل کمبود آب را تشدید کند و تهدیدهای جدی به بار آورد. از این رو لازم است ضمن اعمال سیاست‌های اصولی، به جنبه‌های مدیریتی مختلف این منبع حیاتی توجه شود. پژوهش حاضر با شناسایی و سطح‌بندی ریسک‌هایی که مخازن و شبکة‌ توزیع آب آشامیدنی را در مراکز روستایی بخش مرکزی مینودشت تهدید می‌کنند، اقدام به اولویت‌بندی و سطح‌بندی این مراکز بر اساس میزان ریسک موجود در نگهداری و عرضه مخازن و شبکة‌ توزیع آب آشامیدنی آن کرده است. از آنجا که یکی از وظایف دهیاران تأمین آب آشامیدنی سالم و نظارت بر سلامت آب آشامیدنی روستاییان است، روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی ـ تحلیلی به شیوه پیمایشی انجام شده است. نمونه آماری مورد مطالعه، روستا‌هایی است که دارای دهیاری هستند. نهایتاً این روستاها با استفاده از مدل تحلیل سلسله‌مراتبی AHP و رتبه‌بندی بر اساس تشابه به حل ایده‌آل (Topsis) اولویت‌بندی شدند و به پنج سطح شامل: روستاهای با ریسک بسیار بالا، روستا‌های با ریسک بالا، روستاهای با ریسک متوسط، روستاهای با ریسک کم، و روستاهای با ریسک بسیار کم، تقسیم شدند.