توانمندسازی، صنعتی شدن و عوامل زمینه‌ای مؤثر بر آن (مطالعه موردی: مناطق روستایی شهرستان قروه)

Abstract

توانمندسازی به عنوان یکی از اجزای توسعه پایدار، هم می‌تواند عامل این نوع توسعه باشد، و هم معلول آن. در واقع توسعه پایدار بدون توانمندسازی مردم مفهوم ناقصی است. از مواردی که بر توانمندسازی تأثیر می‌نهند، ویژگی‌های زمینه‌ای افراد و همچنین پیامد‌های طرح‌ها و پروژه‌هایی است که با هدف توانمندی مردم به اجرا در می‌آیند. مقاله حاضر در کنار ویژگی‌های زمینه‌ای افراد، به بررسی رابطه صنعت ذوب‌آهن با توانمندی ساکنان دهستان یالغوزآغاج شهرستان قروه در استان کردستان می‌پردازد. توانمندی روستاییان از سه بُعد توانمندی اقتصادی، اجتماعی و روانی مد نظر بوده است. یافته‌های این تحقیق که به روش پیمایش به دست آمده حاکی از آن است که به‌جز متغیر بُعد خانوار که با هیچ‌ یک از ابعاد توانمندسازی مرتبط نیست، سایر متغیرهای زمینه‌ای بررسی شده، تأثیراتی متفاوت بر ابعاد مختلف توانمندی نهاده‌اند. در مورد صنعتی‌شدن منطقه مورد مطالعه نیز باید گفت که اجرای این طرح، تفاوتی را در هیچ یک از ابعاد توانمندسازی روستاییان به وجود نیاورده است. بر اساس بررسی حاضر دلیل این امر کمترین میزان استفاده از نیروی کار روستایی در صنعت مورد مطالعه و عدم تعامل کارکنان صنعت با روستاییان منطقه بوده است؛ و به عبارت ‌دیگر فقدان ارتباط ارگانیک صنعت ذوب ‌آهن منطقه با جامعه روستایی و برون‌زا و جدا افتاده بودن آن از جامعه روستایی سبب بی‌تأثیربودن آن بر توانمندسازی جامعه پیرامون صنعت گردیده است.