کاستی‎های اقتصاد هزینة مبادله

Abstract

هدف از این مقاله،‎‎‎ بررسی نقاط ضعف اقتصاد هزینة مبادله در چهار سطح مسأله شناختی، تحلیلی، کاربردی و روش شناختی است. از آن‎جا که ویلیامسن در فرموله کردن ایدة کوز، می‌پذیرد که تعادلی کارا، یک بار برای همیشه رخ می‌دهد، از نظر مسأله شناختی دچار این مشکل می‌شود که نمی‌تواند تغییرات اقتصادی و سازمان‎ها را تبیین کند. اما مشکل تحلیلی او در برخورد با فرض عقلانیت ایجاد می‌شود. او با این‎که می‌پذیرد عقلانیت به قدری محدود است که نمی‌توان قرارداد کاملی را منعقد کرد، ولی می‌گوید آن قدر محدود نیست که نتوان با دورنگری کافی از میان قرارداد‎های ناقص، قراردادی را انتخاب کرد که از بقیه کم هزینه‌تر باشد. علی رغم این که ادعا شده است این رویکرد از پشتوانة تجربی خوبی برخوردار است، اما ادعای اصلی این مقاله آن است که حتی اگر چنین باشد و پیش‌بینی‌‎هایش تأیید شود، اولاً به‎معنای حداقل شدن هزینه‌‎های مبادله نیست و ثانیاً نمی‌توان از آن دلالتی برای بهبود استخراج کرد. از نظر روش شناختی نیز مشکل این رویکرد این است که با بسته انگاشتن موضوعات مورد مطالعه، روابطی ثابت میان متغیرهای مختلف برقرار می‌کند و این مشی ابزارگرایانه، با منحصر کردن واقعیت در ساحت‎های مشاهده‌پذیر، راه درک بسیاری از واقعیت‎های مشاهده نشده و غیرقابل مشاهدة اثرگذار را مسدود می‌کند و درک ضعیفی از مسایل به‎دست دهد. طبقه‌بندی JEL: B31، B41، D23، D80.