صرفه‌های مقیاس در اقتصاد ایران: مورد بخش صنعت

Abstract

اگر چه اقتصاددانان و کارآفرینان با مقولة صرفه‌های مقیاس و تأثیر آن بر هزینة متوسط و قیمت آشنا بودند اما تا دهة 30، نظریة منسجم و مستدلی برای آن تدوین نشده بود. بسیاری از اقتصاددانان از صرفه‌های مقیاس به‎عنوان ملاک عملی برای تشخیص درجة رقابت یا انحصاری بودن بازارها استفاده می‌کنند. در این مقاله، ضمن معرفی جنبه‌های نظری صرفه‌های مقیاس، میزان برخورداری بازارهای صنعتی ایران از صرفه‌های مقیاس ارزیابی می‌شود. یافته‌های ما بر آن دلالت دارند که اقتصاد ایران به‎دلیل کوچک بودن از صرفه‌های مقیاس برخوردار نبوده است. علاوه بر این شواهد تجربی، ناسازگاری بین صرفه‌های مقیاس و رقابت در بازارهای صنعتی ایران را تأیید می‎کنند. هم‎چنین، با افزایش اندازة بنگاه و نزدیک شدن به سطح تولید بهینه (MES)، نرخ بازده افزایش می‌یابد. طبقه‎بندی L100, L190 , L800: JEL