بررسی اثر رقابت وارداتی بر بهره‌وری کل عوامل تولید صنایع ایران

Abstract

در جهان امروزی، تجارت پایه و اساس پیشرفت هر جامعه‌ای است که با گسترش دامنه آن، بنگاه‌های صنعتی با بهره‌گیری از مزیت‌های آن و بالا بردن بهره‌وری خود، توان رقابت را پیدا کرده و ضمن تامین نیاز داخلی، قدرت تسخیر بازارهای جدید را به دست می-آورند. در این میان، نقش واردات بسیار پر اهمیت است زیرا که در صورت واردات کالاهای سرمایه‌ای و واسطه‌ای ارزان قیمت، هزینه‌های تولید کاهش یافته و فضای رقابتی ایجاد می‌گردد و بهره‌وری افزایش می‌یابد. متاسفانه در ایران علیرغم آزادسازی تجاری در سال 1368، دیدگاه اکثر سیاستگذاران و متفکرین حوزه صنعتی به گسترش صادرات متمایل بوده است و این در حالی است که صنایع ایران، علیرغم پتانسیل‌های بسیار زیاد در عرصه تولید، به شدت به واردات مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای وابسته هستند. از همین روی در این مطالعه سعی شده است که تاثیر رقابت وارداتی بر بهره‌وری کل عوامل تولید با استفاده از روش اقتصادسنجی داده‌های تابلویی پویا طی دوره زمانی 1371-1391 مورد بررسی قرار گیرد. نتایج نشان می‌دهد که رقابت وارداتی تاثیر مثبتی بر بهره‌وری کل عوامل تولید صنایع ایران داشته است. در مقابل، آزادسازی تجاری و اندازه صنعت، به عنوان معیارهای اثرات داخلی و اندازه بازار، تاثیر منفی بر بهره‌وری کل عوامل تولید داشته‌اند.