نقش باورهای فراشناختی و هوش هیجانی نابینایان در پیش‏بینی سازگاری اجتماعی و مقایسه‏ی آن با افراد عادی

Abstract

این پژوهش با هدف بررسی نقش باورهای فراشناختی و هوش هیجانی در پیش­بینی سازگاری اجتماعی افراد نابینا و مقایسه آن با افراد عادی انجام شد. روش پژوهش، از نوع علّی­مقایسه­ای بود و جامعه‏ی آماری آن همه‏ی نابینایانی بودند که در 6 ماهه‏ی اول سال 1392، عضو انجمن نابینایان اردبیل بوده و همچنین افراد عادی که در دامنه‏ی سنی 20 تا 40 سال قرار داشته و مشکل نابینایی نداشتند. از بین جامعه‏ی نابینایان با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی ساده، تعداد 40 نفر؛ و از بین جامعه‏ی افراد عادی نیز با استفاده از روش نمونه­گیری در دسترس، تعداد 40 نفر انتخاب شدند. برای جمع‏آوری داده‏ها از فرم­کوتاه پرسش‏نامه‏ی فراشناخت، مقیاس هوش هیجانی و مقیاس سازگاری استفاده شد. داده‏ها با استفاده از آزمون‏های آماری خی­دو، تحلیل واریانس تک­عاملی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیری تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین دو گروه نابینا و افراد عادی از لحاظ متغیرهایی مانند خودآگاهی، خودمدیریتی، آگاهی اجتماعی و خودآگاهی شناختی تفاوت معناداری وجود دارد (05/0>P) و هوش هیجانی نابینایان بیشتر از افراد عادی بود (05/0p<). همچنین نتایج نشان داد که مدل پیش­بینی سازگاری اجتماعی از روی متغیرهای هوش هیجانی و باورهای فراشناخت در افراد نابینا، معنادار بوده (01/0p<)، ولی در افراد عادی معنادار نبود (05/0p>). 20 درصد از واریانس سازگاری اجتماعی نابینایان به وسیله‏ی هوش هیجانی و باورهای فراشناخت قابل تبیین بود. این نتایج کاربردهایی را در راستای پیشگیری از آسیب­های اجتماعی و روان‏شناختی و همچنین استفاده از نتایج در توانبخشی افراد نابینا به دنبال دارد.