مدل سازی فراسنج های اقلیمی استان خراسان جنوبی

Abstract

اقلیم و تغییرات آن، نقش مهمی در همۀ ابعاد زندگی انسان ایفا می­کند و به همین دلیل پیش‎بینی اقلیم آینده که متکی بر مدل­های گردش عمومی جو انجام می‎گیرد، از اهمیت خاصی برخوردار است. در این پژوهش، داده­ های سناریوی A1B مدل­های گردش عمومی جو BCM2 و IPCM4، برای ارزیابی تأثیر تغییرات اقلیمی بر دمای کمینه و بیشینه، تابش و بارش در هفت ایستگاه همدید استان خراسان جنوبی به‎کمک مدل آماری LARS-WG ریزمقیاس شدند. برای این کار سه مرحلۀ واسنجی، صحت­ سنجی و مدل­سازی مدل­ها در ایستگاه­ های منتخب انجام گرفت و کارایی مدل­ها از نظر شباهت مقادیر مشاهده شده و مقادیر شبیه­ سازی شده با استفاده از شاخص­ های خطا، مانند ریشۀ میانگین مربعات و ضریب تعیین ارزیابی شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ­ها در لارس، مکنز، سنس­ استیمیتور و من­ کندال، نشان داد که دمای کمینه، دمای بیشینه و تبخیر و تعرق در تمام شهرهای استان خراسان جنوبی (بجز قائن با افزایش بسیار جزئی بارش) طی2060-2011 روند افزایشی خواهند داشت، بقیۀ ایستگاه­ ها روند کاهشی بارش را شاهد خواهند بود. همچنین به‌جزبه‌جز قائن و فردوس، در بقیۀ ایستگاه­ها روند افزایشی تابش مشاهده خواهد شد. طبق برآوردها، روند افزایشی دما در بیرجند و قائن کمتر بوده و در طبس بیشتر خواهد بود. چنین به نظر می­رسد که تغییرات نه‎چندان شدید فراسنج­ها در برخی ایستگاه­ها، به‎دلیل موقعیت ویژۀ جغرافیایی و توپوگرافی منطقه است.