واکاوی میانگین بلندمدت سپیدایی سرخ‌فام ایران زمین

Abstract

سپیدایی از فراسنجﻫﺎی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت آب و ﻫﻮاﻳﻲ است. بررسی رفتار زمانی و مکانی آن می‏تواند ابزاری برای شناخت تغییرات محیطی باشد. هدف از این مطالعه بررسی رابطة تغییرات بلندمدت سپیدایی کشور براساس داده‏های ماهواره‏ای در یک دورة هجده_‏ساله با توجه به اثر عوامل جغرافیایی همچون ارتفاع و عرض جغرافیایی است. از این رو، نخست داده‏های روزانة سپیدایی سنجندة مودیس در محدودة ایران در بازة زمانی 1/1/1379 تا 29/12/1396 از تارنمای مودیس استخراج شد. سپس، میانگین بلندمدت سپیدایی ایران_‏زمین محاسبه شد. یافته‏ها نشان داد سپیدایی ایران با میانگین 21درصد نزدیک به میانگین سیاره‏ای است که این ویژگی گذشته از عرض جغرافیایی به ناهمواری‏ها و شرایط رویة زمین بستگی دارد. از این جهت، پیوند سپیدایی سرخ‏فام و ارتفاع از تراز دریا بررسی شد. یافته‏های این بخش نشان داد که این پیوند یک رابطة قطعه به قطعة خطی است؛ به_‏طوری_‏که ابتدا با افزایش ارتفاع (از سطح زمین تا 1000متری)، سپیدایی کاهش یافته و سپس با افزایش ارتفاع (بالاتر از 1400متری) به سبب کاهش دما و پوشش برفی بر سپیدایی افزوده شده است. به_‏طور کلی، می‏توان گفت این پیوند قطعه به قطعة خطی برگرفته از تنوع ناهمواری‏ها و جنس رویة زمین است.