تغییرات سالانه ارتفاع لایه مرزی شهر تهران

Abstract

لایة مرزی به‏علت پیوند مستقیم با زندگی انسان اهمیت بسزایی دارد. در این پژوهش با دریافت داده‏های ساعتی و میانگین روزانه از مرکز اروپایی پیش‏بینی میان‏مدت هوا و دپارتمان علوم جوی دانشگاه وایومینگ برای دورة 1988 تا 2017، با کاربرد نرم‏افزارهای Excel و R و با به‏خدمت‏گیری توابع محاسباتی روش بستة پیشرفته، مجموعه توابع چندبُعدی و ابزار ECMWF در محیط ArcMap تغییرات ارتفاعی لایة مرزی شهر تهران در بازة سالانه تهیه شد. نتایج نشان داد که سقف متوسط ارتفاع لایة مرزی در حدود 850متری سطح زمین قرار دارد و در شرایط شبانه به‏طور متوسط تا حدود 80متری و در شرایط روزانه تا حدود 2300متری سطح زمین پایین و بالا می‏رود. این متغیر در کل دورة سالانه در حدود 5 متر افزایش ارتفاع داشته است. به‏لحاظ الگوی فضایی، کمینه ارتفاع در هر یک از سه متغیر موردبررسی در شمال شرقی تهران و بیشینة آن در جنوب و جنوب غربی تهران رخ ‏داده است. ضمن اینکه این متغیر با برخی متغیرهای اقلیمی دیگر نظیر دمای سطحی رابطة معناداری (8143_/0) دارد. همچنین، براساس یافته‏ها، روش بستة پیشرفته مقبولیت بسیار زیادی در محاسبة ارتفاع لایة مرزی با استفاده از داده‏های رادیوسوند دارد.