حساسیت شاخص های شکل و تحولی مئاندرها به پویایی رودخانه‏ های کوچک (مطالعۀ موردی: رودخانۀ قره سو در کرمانشاه)

Abstract

برای بررسی وضعیت پویایی موج‏ها و مئاندرهای رودخانة قره‏سو مسیر رودخانه در چهار دورة زمانی بر اساس عکس‏های هوایی سال‏های 1334 و 1346 و تصاویر ماهواره‏ای IRS سال‏های 1383 و 1388 در محیط نرم‏افزار GIS رقومی‏ شد و فاکتورهای شکل مانند شعاع مئاندرها، طول موج، دامنه، و عرض ساحل طغیانی و شاخص‏های تحولی مانند ضریب فعالیت مجرا، میزان جابه‏جایی عرضی، و مساحت تصرف‏شده توسط فعالیت مجرا از آن‏ها استخراج شد. نتایج آزمون‏های آماری نشان داد که در چهار دورة زمانی هیچ اختلاف معنی‏داری بین فاکتورهای شکل رودخانه وجود ندارد؛ ولی شاخص‏های تحولی و شاخص‏های ترکیبی نشان دادند که رود در سه دورة زمانی اول به سمت تعادل ایستا و در دورة چهارم به پویایی تمایل دارد. این شاخص‏های تحولی می‏توانند با دقت بیشتر به شیوة دیگری نیز استخراج شوند. از دو دوره تصویر ماهواره‏ای 1386 و 1394 پهنای رود ترسیم شد و ترکیب آن‏ها با دستور یونیون بازه‏هایی از رودخانه را، که دچار تغییرات مساحت و جابه‏جایی ‏شده بودند، به‏دقت نشان داد. در رودخانة قره‏سو پویایی رودخانه به بازة مستقیم‏شده در میان‏دست رود و همچنین چند بازة پایین‏دست آن متمرکز شده است.