تحلیل فضایی لندفرم‌های بادی با استفاده از نظریۀ فرکتالی (مطالعۀ موردی: ریگ اردستان)

Abstract

هندسة فرکتالی یکی از روش‌های آماری است که سعی دارد پیچیدگی های طبیعت را در قالب ریاضیات و آمار مطرح سازد. هدف این مطالعه تحلیل فرکتالی لندفرم‌های بادی ریگ اردستان است. بدین منظور از تصاویر ماهوارة کارتوست سال‌های 2008 و 2015 با قدرت تفکیک 3 متر استفاده شد. به‌منظور تحلیل فرکتالی، چهار لندفرم بادی شاخص شامل تپه‌های ماسه‌ای طولی، تپه‌های ماسه‌ای عرضی، برخان و برخان‌های تاغ‌کاری‌شده در منطقه‌ای با وسعت 1350 کیلومترمربع تفکیک شد. برای تعیین بعد فرکتالی از روش شمارش خانه استفاده شد. نتایج نشان داد که الگوی هندسی لندفرم‌ها خاصیت فرکتالی دارد. تحلیل بعد فراکتالی نشان داد که بیشترین میزان بعد فرکتالی متعلق به لندفرم‌های بادی تثبیت شده است که بیشترین وسعت را در منطقه دارد. پس مساحت لندفرم‌ها در بعد فرکتالی آن‌ها متأثر است. همچنین، عدم تغییرات این بعد طی مدت بررسی، نشان‌دهندة تثبیت این لندفرم‌ها و عدم تغییر آن‌ها طی این مدت بررسی است. بیشترین میزان تغییرات مربوط به تپه‌های ماسه‌ای عرضی و طولی است که گسترة آن‌ها رو به کاهش است. این امر با کاهش بعد فرکتال نشان داده شد و تطبیق می‌کند. به‌طور کلی، نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل فراکتالی به طور نسبی واقعیت‌های مورفولوژیکی لندفرم‌های بادی را تحلیل می‌کند.