ارزیابی نوسان‌های سطح آب دریاچۀ ارومیه و افزایش پهنه‌های نمکی در منطقۀ شمال غرب ایران

Abstract

تغییرات شدید آب‌وهوایی، کاهش مقدار بارندگی، استفاده از آب‌های زیر‌زمینی برای مصارف انسانی و صنعتی، سبب نواسان‌ها و تغییرات خطوط ساحلی و از همه مهم‌تر، موجب افزایش پهنه‌های نمکی در منطقة شمال غرب ایران شده است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تغییرات سطح آب دریاچة ارومیه و پهنه‌های نمکی اطراف آن است؛ برای نیل به این هدف، تصاویر ماهواره‌ای چند‌طیفی ماهوارة لندست (1989-2011)، سنجنده‌هایTM و ETM+ همگام با یافته‌ها و برداشت‌های میدانی، پردازش شد. به‌منظور شناسایی و ارزیابی وضعیت تغییرات محیطی رخ‌داده در منطقة پژوهش، ابتـدا در مرحلـة پـیش‌پـردازش، تصـحیح‌های هندسی و رادیومتریک بر روی تصاویر اعمال شد. برای شناسایی و استخراج تغییرات خطوط ساحلی از روش آشکار‌سازی تغییرات تفریق باندی و برای بررسی مقدار تغییرات کاربری اراضی از روش طبقه‌بندی نظارت‌شده، با الگوریتم بیشترین احتمال استفاده شد. از مزایای استفاده از داده‌های ماهواره‌ای و روش‌های دورسنجی، افزایش دقت نتایج و صرفه‌جویی در هزینه و زمان است. نتایج، نشان‌دهندة کاهش ارتفاع سطح آب دریاچه بین 6 تا 40/7 متر است؛ به‌طور تقریبی حدود 64/31 درصد از مساحت آبی و نیز حدود 06/2 درصد از مساحت پوشش گیاهی منطقه کاسته و به همان اندازه، بر مقدار ماسه‌های نمکی و نمکزارها افزوده شده است.