روند تغییرات فصلی رودباد جنب حاره در محدودة اقلیمی ایران طی دهه‎های اخیر

Abstract

در این پژوهش از داده‎های مربوط به مؤلفة مداری و نصف‎النهاری باد طی 1330-1389 برای ابعاد مکانی 20 تا 80 درجة عرض شمالی و 10- تا 120 درجة طول شرقی و در تراز ارتفاعی 200 هکتوپاسکال استفاده شده است. این داده‎ها از NCEP/NCAR اخذ شده است. محاسبات روند از روش رگرسیون خطی با روش کمترین مربعات خطا (LSE) انجام گرفته است. نتایج بررسی روند در چهار فصل سال نشان داد که مقدار معنی‎داری روند سرعت رودباد برای فصل‌های بهار، تابستان، پاییز و زمستان به‌ترتیب 10، 9/2، 11 و 10 درصد از پهنه بوده است. در فصل‌های بهار و پاییز، مقدار روند بین 05/0- تا 15/0- مشاهده شد که در سدة آینده کاهش شدت رودباد را در پی خواهد داشت. به‎طورکلی، کاهش شدت بهاره، پاییزه و تابستانة رودباد جنب‎ حاره در سدة آینده، در سطح اطمینان 95 درصد پیش‌بینی می‌شود. بررسی روند مؤلفة مداری و نصف‌النهاری رودباد در فصل‌های مختلف نشان داد که بیشترین تغییرات شرق‎سو در فصل زمستان 4/7 درصد و بیشترین تغییرات شمال‎سو در فصل بهار و پاییز با 6/10 و 4/8 درصد از پهنة مطالعه‌شده است. بررسی متوسط رودباد در دهه‎های مختلف نشان داد که بیشترین تغییرات رودباد مربوط به دهة پنجم (1370-1380) بوده است.