تحلیل همدید و آماری مه های فرودگاه اردبیل و ارائه ی ساعات مناسب پروازی

Abstract

در این مقاله، برای تحلیل آماری و همدیدی مه‌های فرودگاه اردبیل، از آمار پنج ساله‌ی (2008-2004) ایستگاه هواشناسی همدید فرودگاه اردبیل، شامل متوسّط دمای هوا، دمای نقطه‌ی شبنم، رطوبت نسبی، سرعت باد، مقدار ابر و تغییرات بیست‎وچهار ساعته‌ی فشار جوّ برای روزهای مه‎آلود با بیست‎وچهار ساعت قرائت در شبانه‌روز استفاده شده است. برای مدل‌بندی پیش‌بینی مه و بررسی همبستگی آن با دیگر عناصر جوّی، از مدل رگرسیون چندگانه و ضریب همبستگی رتبه‎ای پیرسون و داده‌های ساعات 03 و 15 گرینویچ استفاده شد که بیشترین وقوع پدیده‌ی مه را داشتند و انواع مه از نظر توانایی دید، به رتبه‌های 2 تا 4 درجه‌بندی شدند. سپس، نقشه‌های هم‌فشار و هم‌رطوبت سطح زمین، ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال جوّ و سرعت و جهت بادهای آن تراز برای روزهای همراه با مه استخراج و بررسی شدند. با بررسی نقشه‌های گفته‎شده برای 500 روز مه‌آلود، الگوهای همدید مولّد مه، شناسایی و مناسب‎ترین ساعات پرواز برای ماه‌های مختلف سال، ارائه شد. در میان عناصر اقلیمی مورد بررسی، رطوبت نسبی، بیشترین همبستگی را با توانایی دید ایستگاه دارد. از کلِّ مه‌های منطقه، 8/40 درصد تشعشعی، 4/31 درصد جبهه‌ای و 8/27 درصد فرارفتی هستند. الگوهای همدید مؤثّر در تشکیل مه، نفوذ زبانه‌های پُرفشار شمالی و شمال‌غربی در سطح زمین و وجود جریان‎های کاهنده و فزاینده ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکال بودند. بهترین زمان برای انجام عملیّات پروازی فرودگاه اردبیل در ماه‌های آوریل، می، سپتامبر و اکتبر از ساعت 08 تا 14 گرینویچ، در ماه‌های نوامبر، دسامبر، ژانویه، فوریه و مارس از ساعت 09 تا 12 گرینویچ و در ماه‌های ژوئن، ژوئیه و اوت از نیم‌روز تا نزدیکی‌های غروب است.