خدا و یاد او در آرمان‌شهر سعدی و مقایسه‌ی آن با نهج‌البلاغه

Abstract

سعدی شیرازی، شاعر شیرین کلام قرن هفتم، جامعه‌ای آرمانی را در بوستان طراحی کرده است که جامعه‌ای توحیدی است. و در آن از خداوندی متعال، بخشنده، دستگیر، کریم، خطا‌بخش و پوزش‌پذیر سخن به میان می‌آورد که دو جهان در برابر علم او قطره‌ای بیش نیست. در این جهان مطلوب، پروردگار محبوب و معبود بندگان صادق است و آنان همواره در ایمان و عشق به او پایدار و با ثبات هستند. به نظر سعدی، یاد چنین خداوندی در همه‌ی احوال می‌بایستی بر زبان انسان جاری باشد و فرد نباید از ذکر حق غافل شود تا بر صراط مستقیم بماند و از جامعه‌ی آرمانی بیرون نرود. این فکر سعدی در بوستان، شباهت فراوانی به بیانات امام علی (ع) دارد، چون اندیشه‌ی سعدی در بوستان بر مبنای اندیشه‌ی ناب اسلامی است که از کلام الهی گرفته می‌شود و امام علی (ع) نیز آن را بخوبی و با تسلط کامل در نهج‌البلاغه، پرورش داده است.