بررسی مؤلفه‌های پُست‌مدرنیستی در رمان سنگ صبور چوبک

Abstract

استفاده از رویکرد پُست‌مدرنیستی در آفرینش یا تحلیل داستان و رمان، عمر چندانی در ادبیّات داستانی معاصر ندارد و در این راستا،آثار نویسندگانی چون رضا براهنی، شهرنوش پارسی پور، ابوتراب خسروی و .... بسیاری از مختصات پُست‌مدرنیستی را با خود دارند. با در نظر گرفتن تاریخ جریان سازی پُست‌مدرنیسم در عرصه­ی ادبیّات داستانی، پرواضح است که آثار داستانی پیشگامّانی چون صادق چوبک از این دایره بیرون باشند. امّا نگارندگان این مقاله بر آنند رمان سنگ صبور چوبک از معدود آثار داستانی محسوب می­شود که ظرفیت یا گنجایش آن را دارد که براساس نظریه یا نظریه­های مختلف ادبی، از جمله با رویکرد پُست‌مدرنیستی مورد نقد و تحلیل قرار گیرد؛ چنان­که رمان سنگ صبور صادق چوبک از بسیاری از ویژگی­های پُست‌مدرنیستی مثل محتوای وجودشناسانه، فراداستان، چند صدایی، بینامتنیت، پارودی، پارانویا، از هم گسیختگی و اختلال زمانی و مکانی و ... برخورداراست. در این جهت، ابتدا به طرح و شرح ویژگی­های پُست‌مدرنیستی در ادبیّات داستانی خواهیم پرداخت و سپس با استناد به شواهد و قرائن درون متنی به تحلیل مؤلفه­های پُست‌مدرنیستی در رمان سنگ صبور اقدام خواهیم کرد.