تحلیل و تطبیق سه اصطلاح تمثّل، التباس و منازله در نظام فکری عینالقضات همدانی، روزبهان بقلی
(ندگان)پدیدآور
نوری, علیحسینی, سید محسنحسنی جلیلیان, محمدرضارحمانی, محمدنوع مدرک
Textمقاله پژوهشی
زبان مدرک
فارسیچکیده
عرفان و ادبیات عرفانی در قالب زبان و اصطلاحات ویژهای تجلی یافته است. عارفان با بهرهگیری از این زبان، تجربهها و مکاشفات عرفانی خود را ثبت و بیان کردهاند. سه اصطلاح التباس و تمثّل و منازله با ویژگیهای مشترک بسیار، بیانکنندۀ گونههایی از تجربۀ رؤیت و کشف و شهود عرفانیاند. این سه اصطلاح تأویلپذیرند و در سطح رمزی یا محاکاتی زبان عرفان قرار میگیرند؛ و پیوند محکمی با مفاهیم محبت و عشق و تجلی الهی دارند. عارفان برخی از مهمترین اندیشههای خود را در قالب این اصطلاحات بیان کردهاند. عینالقضات همدانی مفهوم تمثّل را اسرار بزرگ الهی میخواند و دریافتن عوالم دنیا و آخرت را به درک عالم تمثّل وابسته میداند. روزبهان بقلی با تکیه بر اصطلاح التباس و کشف، حُسن و جمال معشوق زمینی را تجلی جمال حق به شمار میآورد و شاهدبازی و عشق مجازی را جایز و حتی آن را تنها راه درک عشق حقیقی معرفی میکند. ابنعربی نیز در بیان نظریۀ حضرت خیال و عالم مثال، اصطلاح منازله را در نظام فکری وحدتگرایانۀ خود برجسته میکند. این اصطلاح بیانگر گونهای تنزل یا فرود عوالم روحانی و تعالی انسان برای دستیابی به آن عوالم است. این مقاله بهطور مقایسهای این سه اصطلاح را در نظام فکری عینالقضات همدانی و روزبهان بقلی و محیالدین بنعربی بررسی میکند.
کلید واژگان
التباستمثّل
منازله
روزبهان بقلی
عینالقضات همدانی
ابنعربی
شماره نشریه
3تاریخ نشر
2017-11-221396-09-01
ناشر
انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan
سازمان پدید آورنده
استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان، لرستان، ایراناستادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان، لرستان، ایران
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان، لرستان، ایران
دانشجوی دکتری ادبیات عرفانی دانشگاه لرستان، لرستان، ایران




