بررسی تاریخی و ساختاری القاب

Abstract

لقب اسمی خاص است که به اعتبار معنی اصلی خود بیان کننده ستایش یا نکوهشی است و مانند نام، شناسه‏ای مهم در معرفی افراد، مشاغل و غیر آنها به شمار می‏آید. گونه‏ها‏یی از آن منشأ الهی دارد. از این رو، قدمت لقب کمتر از قدمت نام نیست. به نوشته نخجوانی لقب‏بخشی از آیین شاهان عجم، مانند: آل‏ بویه، غزنویان و سلجوقیان بوده و در میان اعراب لقب دادن رسم نبوده است. از جهات تاریخی گونه‏ای از لقبها که بیشتر جنبه رسمی دارد، ترکیبی است؛ یعنی با کلماتی چون دین، ملک، دولت، سلطنت، ملت و مانند آن ساخته شده است. لقب بخشی در طول تاریخ ‏بویژه در دوران حکومت قاجاریه اعتبار خود را کاملاً از دست داده و جنبه تجاری گرفته است. در این مقاله، علاوه بر اشاره به این موارد وجهه ساختاری القاب و تاریخچه لقب‏بخشی هم بررسی می‏شود.