پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا)
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
بررسی و تحلیل مؤلفه‌های انسجام بلاغی در مثنوی مولوی
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2025-02-19)انسجام متن حاصل تعامل و همبستگی اجزای گوناگون آن با یکدیگر است؛ به‌گونه‌ای که متن را به‌مثابه کلیتی یکپارچه نمایش می‌دهد که همۀ عناصر آن با یکدیگر پیوند دارند. جدایی هر جزء از متن به گسست کلیت آن می‌انجامد. یکی از مؤلفه‌های ...
-
تحلیل رابطة «گوش و هوش» و کلمات برجسته در تبیین معارف صوفیانة مثنوی
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2025-02-19)جلال‌الدین محمد مولوی ازطریق انتخاب خلاقانة واژه در محور همنشینی کلمات و استفاده از زبان‌های قرآنی و عرفانی، مفاهیم را به‌سمت تعدد و تنوع می‌برد. وی برخی از ژرف‌ترین اندیشه‌های صوفیانة مثنوی را در کلمات «گوش و هوش» شکل ...
-
ترجمان سکوت عرفانی از زبان هوش مصنوعی (مواجهة ربات چت‌جی‌پی‌تی با سکوت عرفانی)
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2025-08-23)هوش مصنوعی به رباتهایی گفته میشود که توان اجرای وظایفی را دارند که برای اجرای آن کنشها نیاز به هوش انسانی است. یکی از کارکردهای این ماشینهای هوشمند -که گاه فراتر از هوش انسانی ظاهر میشوند- تحلیل و تفسیر متون است. از ...
-
از نگاه ایجابی به شعر و شاعران عرفانی تا نگاه سلبی به شعر و شاعران مدرن در تأملات فلسفی احمد فردید
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2025-02-19)مسئلة شناخت و ماهیت شعر موضوعی دیرینه است که اندیشمندان جهان را به خود مشغول داشته است. در سنت فلسفی غرب از افلاطون و ارسطو از یک‌سو، و در سنت شرق از فارابی و ابن‌سینا تا عصر حاضر در باب ماهیت و شناخت شعر دیدگاههای سلبی ...
-
بررسی و تحلیل مشرب عرفانی شیخ امین‌الدّین بَلیانی
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2025-02-19)امین‌الدّین محمد بن زین‌الدّین علی بلیانی کازرونی معروف به امین بلیانی، از عارفان قرن هشتم و بنیان‌گذار یکی از معتبرترین طریقه‌های عرفانی در فارس، شخصیت‌های بزرگی همچون حافظ و خواجوی کرمانی را مجذوب خود کرد. باوجود جایگاه ...
-
تحلیل بوطیقایی ادبیات و آیین‌های عاشورایی (میانه گزارش و تحریف) مطالعه موردی ترکیب‌بند محتشم کاشانی
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2025-02-19)این پژوهش درصدد تبیین این مسئله است که ظرفیت بوطیقایی موجود در ادبیات و برخی نمودهای آیینی شکل‌گرفته پیرامون نهضت عظیم عاشورا، امری مرتبط با ماهیت این قیام بزرگ است. بازآفرینی این جنبش شگفت در عرصۀ بیان، آن را عملاً از حیث ...
-
تشیع و گرایش‌های شیعی در بین عارفان شیرازِ سدههای هفتم تا نهم
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2025-02-19)بررسی و سنجشِ حضور و نمودِ مذاهب و دبستانهایِ گوناگونِ فکری، از بایستههای پژوهشهای تاریخی در هر عهد و روزگار است. مذهب اثرگذار تشیع نیز از شمول این قاعده مستثنا نیست. از دیگر سو، شیراز و فارس در سدههای هفتم تا نهم، از ...
-
واکاوی تطبیقی مؤلفه‌های ماهیت حب در رسالة لایعول علیه ابن‌عربی و اوصاف الاشراف خواجه نصیرطوسی
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2024-08-22)یکی از احوالات بنیادین و فراگیر انسان، حب و شوق است که وابستگی شدیدی با معرفت دارد. به عبارت‌دیگر، حدوث، ابقاء و شدت یا ضعف محبت به میزان معرفت فرد بستگی دارد؛ اما محبت باتوجه‌به ادلة نمودانگاری هستی که خاستگاه اصلی مبانی ...
-
مقایسه و تحلیل استحاله‌ی ملال در دیدگاههای عارفانه‌ی سهراب سپهری و اندیشه‌های فلسفی شوپنهاور
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2024-08-22)ملال یکی از اصطلاحات مهم در اندیشۀ شوپنهاور است که از تعلیق موقّت میل سرچشمه میگیرد و با رنج و یأس همراه است. شوپنهاور راه‌هایی را برای گسست از آن مطرح میکند که شامل نفی عارفانۀ اراده، هنر، تأمّلات ژرفاندیشانه و اخلاق ...
-
تأثیر داستان شیخ صنعان در توصیف پیر در غزلیات عطار
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2024-08-22)در حکایت شیخ صنعان، پیر اعمالی برخلاف شریعت و عرف جامعۀ اسلامی انجام می‌دهد؛ بااین‌حال بر لزوم وجود پیر و اطاعت بیچونوچرا از وی، حتی در اعمال خلاف شریعت، تأکید شده است. در غزلیات عطار، واژۀ «پیر» بارها تکرار شده و در دو ...
-
حکایات الصّالحین به‌مثابۀ منبعِ جنبی در تصحیحِ پند پیران
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2024-08-22)پند پیران یکی از متون کهن صوفیّه است که بیست باب دارد و هر بابِ آن حاوی ده حکایت از پارسایان و زاهدان است. جلال متینی این کتاب را براساسِ یک نسخۀ خطی تصحیح و منتشر کرد؛ امّا چون در آن نسخه نام کتاب مذکور نبود، مصحّح عنوانِ ...
-
مقایسه مشرب عرفانی نجم‌الدین رازی و علی بن ترکه اصفهانی(با تأکید بر رساله‌های «عشق و عقل» و «عقل و عشق» (مناظرات خمس))
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2024-08-22)شناخت دقیق آثار و اندیشه‌های عارفان اسلامی، بدون آگاهی از سنت و مشرب عرفانی خاص آنان امکان‌پذیر نیست؛ زیرا نظام اندیشگانی هر عارف برآمده از اصول و مبانی سنت عرفانی و نیز آداب‌ورسوم مشربِ مربوط به اوست. این پژوهش با رویکرد ...
-
واکاوی استبداد شرقی در فیه مافیه و مکتوبات مولانا جلال‌الدین بلخی
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2024-08-22)نظریۀ استبداد شرقی ویتفوگل، ازجمله رویکردهایی است که ویژگی‌های پیچیدۀ جوامع شرقی و تفاوت‌های فرهنگی آنها را آشکار میکند؛ چنان‌که ازطریق آن می‌توان پیچیدگی‌های این جوامع را درک کرد. بدین‌منظور با بررسی آثار مختلف ادبی ...
-
بازتاب افق افکار و مشرب حلّاج در طیف کلام و اشعار فخرالدین عراقی (منصوریّات عراقی)
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2024-08-22)این جستار با هدف پی‌جویی جلوه‌های افکار حلّاج در کلام عراقی، به روش توصیفی - تحلیلی و استشهادی، بررسی میشود. محور افقی زندگی منصور حلّاج، نمایشگر سیر زمان و محور عمودی آن، نمودار حوادث زندگی وی است. اندیشه‌های حلّاج در ...
-
موقعیت‌مندی و در-نسبت-بودن بررسی محدودیت‌های شناخت در اندیشۀ مولوی
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2024-08-22)پرسش‌های معرفتی از دیرباز کانون توجه فلسفۀ غرب بوده است. از یونان باستان تاکنون، فیلسوفان همواره به موضوعاتی همچون مسئلۀ شناخت، چگونگی آن، محدودیت‌های انواع معرفت و راه‌های عبور از آنها پرداخته‌اند. این مباحث نه‌تنها در ...
-
تحلیل بازتاب اندیشه‌های شبستری در گلشن‌راز در مقالات دهه‌های هشتاد و نود از منظر نظریۀ دریافت (یاوس و آیزر)
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2024-08-22)گلشن‌راز یکی از متون محوری در حوزة عرفان نظری است که تاکنون پژوهشهای بسیاری دربارۀ آن صورت گرفته است. پژوهش حاضر با اتکا بر نظریة دریافت، به تحلیل رویکرد نویسندگان مقالات نگارش‌یافته در دهه‌های هشتاد و نود دربارۀ گلشن‌راز ...
-
گزاره‌های منطق‌گریز و حقیقت
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2024-08-22)این پژوهش به بررسی مفهوم گزاره‌های منطق‌گریز و نقش آنها در زبان و تجربه‌های شهودی می‌پردازد. این گزاره‌ها که از قواعد منطقی پیروی نمی‌کنند، در حالت‌هایی خارج از آگاهی معمولی به کار می‌روند و معنایی متفاوت از معنای قراردادی ...
-
از تجربه‌های زبانی تا ساحت فرازبانی در مراحل سلوک نفری
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2024-02-20)قاطبة پژوهش‌ها در بررسی عنصر «زبان» و نقش آن در کتاب مواقف و مخاطبات نفّری، بیشتر بر روی «سکوت» تمرکز کرده‌اند و به دیگر مظاهر زبانی و فرازبانی موجود در متن، کمتر توجه شده و یا تنها اشاره‌ای گذرا به آنها شده است. بااین‌حال، ...
-
سلامان و ابسالِ فیتزجرالد جامی: بررسی بازنویسی فیتزجرالد از منظومۀ عرفانی جامی براساس دیدگاه لفویر (۱۹۹۲)
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2024-02-20)این مقاله به شیوۀ کیفی- تبیینی و مبتنی‌بر مبانی بحث «بازنویسی» در «مکتب دست‌کاری» نشان می‌دهد که چگونه و به چه ترتیب فیتزجرالد با کاربست دو رویکرد بوطیقایی و ایدئولوژیکی پیشنهادی لفویر (۱۹۹۲)، روایت منظوم جامی را «بازنویسی» ...
-
تئوری شعر عرفانی از منظر تجربه شعری مولانا
(انجمن ترویج ادب فارسیUniversity of Isfahan, 2024-02-20)شعر عرفانی آنجا که گویای تجارب عرفانی شعرا است، می‌تواند از دیدگاههای متفاوت مورد توجه قرار گیرد. نویسنده در این پژوهش، با رویکردی هگلی و با تأکید بر ساحت معنوی، شعر عرفانی مولانا را به‌عنوان نمونه‌ای بارز بررسی کرده ...
