جایگاه خیار تخلف شرط و مقایسه آن با خیار تعذر تسلیم در عقود الکترونیک (بررسی مواد39،40و41قانون تجارت الکترونیک)

Abstract

درعقود منعقده از طریق واسطه های الکترونیک، اصولاً طرفین عقد در یک مکان قرار ندارند و عقد از راه دور و با استفاده از تجهیزات مدرن و معمولاً در بستری مجازی، محقق می شود، بنابراین سوالات عدیده ای در ذهن ایجاد می شود.یکی از مهم ترین مسائلی که در این رابطه ذهن را به خود مشغول می کند، بحث چگونگی فسخ و انحلال عقود الکترونیکی و مقایسه طرق فسخ در این عقود با قراردادهای سنتی می باشد. بررسی و مطالعه این مسئله، جایگاه خیارات را در این سنخ از قراردادها روشن خواهد کرد. هر چند تفسیر و تحلیل از ماده39قانون تجارت الکترونیک در جای خود قابل تأمل و توجه می باشد ولی به نظر ما آنچه از صدر ماده 39 استنباط می شود این است که اگر تأمین کننده "در حین معامله" یعنی زمانی که عقد در حال انعقاد است،نتواند تعهدات خود را انجام دهد، عقد باطل است و باید مبلغ دریافتی را فوراً به مخاطب برگرداند و منظور قانونگذار از عبارت عدم وجود کالا، اشاره به عین معین می باشد و مقصود از عدم امکان اجرای خدمات، اشاره به غیر ممکن بودن خدماتی می باشد که قائم به شخص است بنابراین مطابق صدر ماده اگر تأمین کننده به علت عدم وجود کالای معین و یا عدم امکان اجرای خدماتی که قائم به شخص است، نتواند تعهدات خود را انجام دهد، معامله باطل است. قانونگذار با آوردن این عبارت "مخاطب آماده صبر کردن...باشد" نظرش بر بطلان صدر ماده و ایجاد حق خیار، در قسمت دوم بوده است.