ارزیابی ایرادهای آمریکا در مورد دستور موقت در قضیۀ نقض‌های ادعایی عهدنامۀ مودت

Abstract

دیوان بین‌المللی دادگستری در یازدهم مهر ۱۳۹۷ (3 اکتبر ۲۰۱۸) به درخواست ایران برای صدور دستور موقت در قضیۀ نقض‌های ادعایی عهدنامۀ مودت به اتفاق آرا پاسخ مثبت داد و آمریکا را ملزم کرد تا تمهیدات لازم را در مورد صادرات آزاد به ایران در خصوص نیازهای انسان‌دوستانه از جمله دارو و لوازم پزشکی و بهداشتی، محصولات کشاورزی و غذایی و قطعات یدکی و تجهیزات ضروری و خدمات برای ایمنی هواپیمایی کشوری اتخاذ کند و هیچ‌گونه محدودیتی در مسیر پرداخت‌ها و انتقال وجوه مربوط به این اقدام‌ها ایجاد نکند. در جریان رسیدگی دیوان به درخواست ایران، آمریکا علاوه‌بر طرح ایرادهای متعدد در زمینۀ شروط صدور دستور موقت (صلاحیت علی‌الظاهر، باورپذیری حقوق مورد‌ادعا و ارتباط آن با دستور موقت درخواست‌شده، شرط فوریت و جبران‌ناپذیربودن خسارت)، استدلال می‌کرد که دستور موقت درخواست‌شده به نقض حقوق حاکمیتی این دولت منجر خواهد شد. دیوان در نتیجه‌گیری‌های خود که اغلب در نتیجۀ پذیرش استدلال‌های تیم حقوقی ایران بوده، شروط لازم برای صدور دستور موقت را احراز کرد. به نظر دیوان، معیار خسارت‌های ‌جبران‌ناپذیر صرفاً خسارت مالی نیست، بلکه صدمه و خسارت به جان انسان‌هاست.