الگوی رژیم پارلمانی در نظام مبتنی‌بر حاکمیت الهی و ولایت فقیه در جمهوری اسلامی ایران

Abstract

نظام ولایت فقیه، منبعث از حاکمیت الهی و نظام پارلمانی مبتنی‌بر نقش پررنگ نمایندگان مردماست. اگرچه جمع این دو با مشکلاتی مواجه است، اما از آنجا که حاکمیت الهی از قدیمی‌ترین اشکال حاکمیت است و امروزه نیز بسیاری از مردم جهان دارای عقاید دینی‌اند، با ترکیب این نظریه با دستاوردهای خرد جمعی بشری می‌توان راهکار مناسبی برای حکومت‌های امروزی به‌دست داد. سؤال پژوهش این است که مشخصات رژیم پارلمانی، در تشکیلات مبتنی‌بر حاکمیت الهی در جمهوری اسلامی ایران چیست؟ روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی و تحلیلی است. براساس یافته‌های نوشتار حاضر، همان‌طورکه می‌توان به رژیم کنونی، نظام ولایی از نوع نیمه‌ریاستی-نیمه‌پارلمانی گفت، با ایجاد تغییراتی می‌توان آن را بومی و تبدیل به «رژیم پارلمانی ولایی» کرد که سازگاری بیشتری با حاکمیت الهی داشته باشد. در واقع با تفکیک وظایف شرعی از سایر وظایف ولایت فقیه و بازتعریف این «سایر وظایف» در راستای قوۀ تعدیل‌کننده و نیز استفاده از نظام نسبتاً حزبی نه تماماً حزبی، می‌توان شرایط را برای نظام پارلمانی فراهمکر.