نقش دادرس در تحکیم حقوق بنیادین با تأکید بر آرای دادگاه قانون اساسی

Abstract

صیانت از قانون اساسی که به‌عنوان قانون برتر در رأس هرم قواعد حقوقی شناخته می‌شود، لزوم تأسیس نهاد دادرسی اساسی را جهت تضمین این نظم دوچندان کرده است. با عنایت به تفاوت نظام‌های حقوقی در جهان نوع دادرسی در آنها نیز متفاوت است. نظارت بر انطباق قوانین عادی با قوانین اساسی و پشتیبانی از حقوق و آزادی‌های بنیادین شهروندان از وظایف اصلی این نهاد است. مقالۀ حاضر با بررسی آرای متعدد دادگاه‌های قانون اساسی چند کشور در تلاش است تا نقش دادرسان اساسی را در تحکیم و توسعۀ حقوق بنیادین شهروندان شرح دهد. بر همین اساس حق دسترسی شهروندان در مطرح کردن شکایت از تضییع حقوق فردی به دادرس اساسی، تفسیر دادرسان، کنترل پیشینی و انتشار تصمیمات در ارتقای آن نقش بسزایی خواهد داشت. به‌عبارت دیگر، دادرس اساسی مانند سوزن‌بانی است که قطار حقوق بنیادین را در ریل حقیقی خود نگاه می‌دارد و از خروج آن توسط مقامات عمومی جلوگیری می‌کند.