رژیم حقوقی خاص اتحادیۀ اروپا: ویژگی‌ها و آثار

Abstract

با ظهور رژیم حقوقی اتحادیۀ اروپا در دهۀ پنجاه میلادی و پیشرفت‌های روزافزون این نهاد منطقه‌ای در عرصۀ بین‌المللی، برخی صاحب‌نظران در این اندیشه‌اند که آیا ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد این سازمان بین‌الدولی قابل انتقال به عرصۀ نظم حقوقی بین‌الملل است؟ در گسترۀ حقوق بین‌الملل که با ویژگی‌هایی چون رضایت و فقدان سلسله‌مراتب میان تابعان و منابع حقوقی شناخته می‌شود، وجود خرده‌نظامی چون اتحادیۀ اروپا که منبعث از ویژگی‌های ذاتی حقوق بین‌الملل است، در نوع خود بدیع است. گاهی چنین ادعا شده است که وجود رژیم‌های خودبسنده و خاصی چون اتحادیۀ اروپا، سازمان جهانی تجارت و رژیم‌های حقوقی حاکم بر معاهدات حقوق بشری نمونه‌ای از حرکت حقوق بین‌الملل به سوی چندپارگی و از‌دست‌رفتن انسجام و وحدت نظم حقوقی بین‌المللی است. ضمن اینکه این گسترش و تنوع در ادارۀ نظم‌های حقوقی به تعبیری موجب زایندگی و پیشرفت حقوق بین‌الملل خواهد شد و وحدت نظم حقوقی بین‌الملل را در عین کثرت موازین حاکم بر رژیم‌های خاص تضمین می‌کند. از این رو، در نوشتار حاضر با تمرکز بر بررسی ویژگی‌های رژیم خاص حقوقی اتحادیه در گسترۀ حقوق بین‌الملل عام به دنبال این هستیم که آثار احتمالی خاص‌بودن این نظم حقوقی در عرصۀ حقوق بین‌الملل را تعیین کنیم.