جایگاه دکترین مسئولیت حمایت در بحران سوریه

Abstract

دکترین مسئولیت حمایت محصول فجایع انسانی ناشی از نقض گسترده و نظام‌مند حقوق بنیادین انسان‌ها در دهۀ 90 میلادی و همچنین اقدام‌هایی است که موجبات تهدید علیه صلح را فراهم آورده که این امر در قطعنامه‌های شورای امنیت منعکس است. براساس گزارش دبیر کل وقت سازمان ملل، در نهایت مسئولیت حمایت به موجب بندهای 138و 139 بیانیۀ سران دولت‌ها در اجلاس مجمع عمومی ملل متحد در سال 2005 به تصویب رسید. مسئولیت حمایت در برابر بند 7 از مادۀ 2 منشور ملل متحد موسوم به اصل منع مداخله، در برابر وقوع جنایات جنگی، جنایت علیه بشر، پاکسازی نژادی و ژنوسید و ضعف دولت‌ها در حمایت از حقوق اتباع یا مداخله در وقوع و استمرار نقض این حقوق، قرار گرفت. اما در بحث سوریه با توجه به آنچه از فوریۀ 2011 تا به امروز شاهد آنیم، بیانگر نقض گسترده و نظام‌مند حقوق بنیادین شهروندان و اتباع این کشور از ناحیۀ برخی از نیروهای دولتی و همچنین گروه‌های مسلح مخالف در بحران سوریه است. با توجه به وظیفۀ ذاتی شورای امنیت در برقراری صلح و امنیت بین‌المللی، متأسفانه شورا به‌دلیل اختلاف شدید میان اعضای دائم خود، بنا به مصالح و اغراض متفاوتی که نسبت به آن کشور دارند، به ناتوانی اعمال مسئولیت حمایت و گسترش نقض مکرر و فاجعه‌بار حقوق بنیادین مردم سوریه دامن زده‌اند.