تأثیر بازخوردهای اصلاحی مدرسان بر مهارت خواندن، اضطراب و نگرش فارسی آموزان غیرایرانی: روش تلفیقی

Abstract

پژوهش حاضر درصدد بررسی تأثیر بازخوردهای اصلاحی اساتید بر مهارت خواندن و درک مفاهیم، میزان اضطراب و نگرش فارسی­آموزان خارجی نسبت به یادگیری زبان فارسی است. به­منظوردستیابی به این هدف، ابتدا 44 فارسی­آموز خارجی با سطح زبانی یکسان، به­صورت تصادفی از میان فارسی­آموزان مرکز بین­المللی «آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان» دانشگاه فردوسی مشهد انتخاب و به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. پیش از آغاز پژوهش، هر دو گروه با استفاده از پرسش­نامه­ی نگرش و اضطراب دورنیه (2005) و آزمون بسندگی زبان فارسی قنسولی (1389) مورد ارزیابی قرار گرفتند. در مرحله‌ی بعد، شرکت­کنندگان گروه آزمایش ظرف 15 جلسه، انواع بازخوردهای اصلاحی را دریافت کردند. پس از اتمام جلسات، از شرکت­کنندگان در هر دو گروه پس­آزمون گرفته شد و دیدگاه هریک از گروه­ها نسبت به بازخوردهای اصلاحی دریافتی، از طریق مصاحبه و ضبط ویدئویی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمون نمونه‌ی تی مستقل حاکی از آن بود که فارسی‌آموزان گروه آزمایش در پس­آزمونِ مهارت خواندن و درک مطلب، نسبت به گروه کنترل عملکرد بهتری داشته­اند. همچنین، نتایج نشان داد که بازخوردهای اصلاحی اساتید تأثیر مثبتی بر کاهش سطح اضطراب فارسی‌آموزان داشته است. در رابطه با نگرش فارسی­آموزان نسبت به یادگیری زبان فارسی، نتایج حاصله گویای آن است که در نتیجه­ی بازخوردهای دریافتی از سوی استاد، تغییر چشمگیری در نگرش فارسی­آموزان ایجاد نشده است. اکثر مصاحبه شوندگان معتقد بودند به­منظور افزایش میزان اثربخشی بازخوردها، باید از انواع گوناگون بازخوردهای اصلاحی با توجه به موقعیت­های مناسب بهره جست.