هوش فرهنگی و یادگیری مهارت‏های زبان فارسی در فارسی ‏آموزان غیرایرانی

Abstract

در پی گسترش فرایند جهانی شدن، حضور و زندگی در سایر کشورها و به تبع آن، تعامل با مردمی که فرهنگ و آداب و رسومی متفاوت دارند، به چالشی بدل گردید که حوزه‏های مختلفی همچون تجارت جهانی، روابط بین‏الملل، آموزش زبان و غیره را درگیر نمود. تلاش جوامع انسانی برای به حداقل رساندن این چالش، منجر به ظهور مفاهیم و راهکارهایی شد که پیدایش مفهوم هوش فرهنگی از آن جمله است. پژوهش حاضر نیز در زمره‏ی پژوهش‏هایی محسوب می‏گردد که قصد دارد با اندازه‏گیری هوش فرهنگی فارسی‏آموزان غیرایرانی مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین‏المللی امام خمینی(ره)، به بررسی رابطه‏ی میان این مفهوم با پیشرفت تحصیلی آنان در چهار مهارت زبانی بپردازد. به همین منظور، 124 نفر از زبان‏آموزان مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین‏المللی امام خمینی(ره) از میان 260 زبان‏آموزی که به تازگی دوره‏ی پایه‏ی زبان فارسی را گذرانده بودند، به روش تصادفی به­عنوان آزمودنی‏های پژوهش انتخاب گردیدند و سپس با اندازه‏گیری میزان هوش فرهنگی آنان از طریق پرسش‏نامه‏ی هوش فرهنگی آنگ و همکاران (2007)، به تحلیل رابطه‏ی میان مؤلفه‏های چهارگانه‏ی فراشناختی، شناختی، انگیزشی و رفتاریِ هوش فرهنگی با میزان پیشرفت تحصیلی زبان‏آموزان در قالب نمرات پایانی چهار مهارت زبانی آنان در مرکز آموزش زبان فارسی پرداخته شد. علاوه بر این، در این پژوهش، همبستگی میان هوش فرهنگی و مؤلفه‏های آن و مهارت­های زبانی زبان‏آموزان بر حسب جنسیت و سطح تحصیلات آزمودنی‏ها نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از این تحقیق حاکی از این است که: 1- رابطه‏ی معناداری میان مهارت خواندن با هوش فرهنگی و دو مؤلفه‏ی رفتاری و فراشناختی آن، همچنین میان مهارت شنیدن با هوش فرهنگی و مؤلفه‏ی رفتاری آن وجود دارد. 2- میان مهارت خواندن و معدل کل مهارت­ها با هوش فرهنگی در گروه مردان آزمودنی رابطه­ی مثبت و معناداری وجود دارد. 3- دو مهارت خواندن و شنیدن با هوش فرهنگی در گروه آزمودنی‏های فاقد تحصیلات دانشگاهی، دارای رابطه­ی مثبت و معناداری هستند.