بررسی اثربخشی آموزشِ مبتنی بر روش تکلیف محور بر خواندن و درک مطلبِ فارسی با اهداف ویژه

Abstract

خواندن و درک مطلب با اهداف ویژه یا خواندن و درک مطلب تخصصی یکی از زیر مجموعه­های آموزش زبان دوم است که در دهه­های اخیر مورد توجه فراوانی قرار گرفته است. در این روش، نیاز افراد به استفاده از زبانِ هدف در اولویت برنامه­ریزی آموزشی قرار­ می­گیرد و اهداف و محتوای آموزشی با در نظر گرفتن رشته­ی تحصیلی یا حرفه­ی فراگیران تعیین می­شود تا از این رهگذر بتوان نیاز آنان را برای مطالعه­ی منابع علمی به زبان اصلی بر طرف ساخت. از سوی دیگر، روش تکلیف محور یکی از روش­های معنابنیاد در فراگیری زبان دوم به شمار می­رود که از تعدادی تکلیف تشکیل شده است و هدف آن درگیر ساختن زبان­آموز در یادگیری خود، پردازش زبانی بیشتر و دستیابی به عمق مطالب است. این پژوهش از نوع تجربی و به دنبال یافتن پاسخ به این پرسش بوده است که آموزش مبتنی بر روش تکلیف‌محور چه تأثیری بر ارتقای سطح مهارت خواندان و درک مطلب فارسی­آموزان غیرایرانی با اهداف ویژه دارد؟ به­منظور پاسخگویی به این پرسش، 22 نفر از فارسی­آموزان عرب­زبان از مرکز زبان فارسی دانشگاه بین­المللی امام خمینی‌(ره) که داوطلب ورود به تحصیل در رشته‌های فنی و مهندسی بودند، به­صورت مساوی در دو گروه گواه و تجربی قرار گرفتند. در ابتدای پژوهش، یک پیش­آزمون خواندن و درک مطلب فارسی با اهداف ویژه برگزار گردید تا میزان اثرگذاری آموزش موردنظر در مقایسه با پس­آزمون مشخص شود. سپس، گروه تجربی بر مبنای روش تکلیف‌محور در یک دوره­ی آموزشی دوازده ساعتی، مداخله را دریافت کردند در حالی که آموزش گروه گواه به شیوه­ی سنتی و با تمرکز بر انجام تمرین­ها و یادگیری دستور زبان، واژگان و مطابق با برنامه­ی درسی مرکز زبان فارسی انجام شد؛ در پایان از هر دو گروه پس­آزمون به عمل آمد. تجزیه و تحلیل آن‌هاداده­ها با استفاده از تحلیل همپراش، نشان داد که آموزش تکلیف­محور، تأثیر معناداری بر تقویت مهارت خواندان و درک مطلب فارسی­آموزان غیرایرانی داشته و باعث پیشرفت این مهارت شده است.