ارائه یک سیستم پشتیبان تصمیم‌گیری به منظور ارزیابی و اولویت‌بندی ریسک واردات کالا به منظور مدیریت آثار تحریم (مطالعه موردی: واردات اقلام دارویی شرکت داروسازی فارابی)

Abstract

تجارت خارجی آمیخته با ریسک‌های گوناگونی است. اگرچه برخی از آنها به‌دلیل تأثیر شرایط کلان اجتماعی، اقتصادی و سیاسی از حیطۀ کنترل خارج هستند، آگاهی از نقش و اهمیت هریک بر روند تجارت، آمادگی برای مقابله و کاهش اثرات ناخواستۀ بسیاری از آنها را فراهم می‌سازد. در این میان، تحریم‌های گستردۀ اعمال‌شده بر کشور، تنوع و تأثیر ریسک‌ها بر تجارت خارجی و به‌ویژه بخش واردات کالا را به‌طور بی‌سابقه‌ای افزایش داده است؛ به‌همین دلیل ارائۀ شیوه‌های مؤثر برای کاهش اثرات آن ضروری است. در این پژوهش برای نخستین بار سیستم پشتیبان تصمیمِ مبتنی بر مدل‌های کمّی تصمیم‌گیری فازی برای ارزیابی و اولویت‌بندی ریسک‌های واردات کالا ارائه می‌شود. نتایج حاصل از به‌کارگیری این سیستم برای واردات اقلام دارویی در شرکت داروسازی فارابی (با استفاده از نرم‌افزاری که برمبنای این سیستم تهیه شده است) نشان می‌دهد از میان ده ریسک شناخته‌شده، ریسک‌های مرتبط با پرداخت‌نکردن به‌موقع ارز به شرکت‌های تأمین‌کنندۀ خارجی، مسیرهای نامطمئن انتقال ارز و حمل و نقل اهمیت بیشتری دارند. در‌نهایت، استراتژی‌های مواجهه با ریسک‌های شناسایی‌شده برمبنای تجارب کسب‌شدۀ قبلی در حوزۀ تحریم ارائه می‌شوند.