سیاستگذاری امنیتی ایران در قبال منازعات خاورمیانه پس از بهار عربی (2018-2011)

Abstract

<em> به دنبال وقوع شورش­ها و اعتراضات در خاورمیانه پس از 2011 نشانه­هایی از تحول و دگرگونی در سیاستگذاری امنیتی بازیگران منطقة خاورمیانه پدیدار شده است. سیاست امنیتی ایران که برایندی از نقش عوامل داخلی و خارجی است، به­سرعت تحت تأثیر تحولات مزبور قرار گرفت. در این ارتباط، پژوهش حاضر تلاش می­کند به واکاوی سیاستگذاری امنیتی ایران در دوران بعد از تحولات انقلابی خاورمیانه بپردازد و در این خصوص به بررسی موردی تحولات بحرین، عراق، یمن و سوریه مبادرت نماید. در عین حال، می­کوشد تا نسخه­ای تجویزی برای بهبود سیاستگذاری امنیتی ایران ارائه دهد. بر این مبنا، پرسش اصلی مقاله حاضر این است که سیاستگذاری امنیتی ایران در قبال تحولات اخیر خاورمیانه از چه ماهیت و مختصاتی برخوردار بوده و چنین رویکردی از منظر آسیب­شناختی چه پیامدهایی را به­دنبال خواهد داشت؟ به­منظور پاسخ به این پرسش و دستیابی به اهداف پژوهش با بهره­گیری از مفهوم امنیت جامع و لحاظ نمودن مقدورات ملی و گفتمان امنیتی غالب در منطقة خاورمیانه تلاش می­شود تا تبیینی تئوریک از پیامدهای سیاست منطقه­ای ایران ارائه گردد. یافته­های مقاله نشان می­دهد که سیاستگذاری امنیتی ایران پس از تحولات اخیر خاورمیانه مبتنی بر حفظ و گسترش نفوذ منطقه­ای بوده و برای این منظور طیف متنوعی از سازوکارهای دیپلماتیک، نظامی- مستشاری، سیاسی و اقتصادی مورد استفاده قرار گرفته است. پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی بوده و اطلاعات موردنیاز نیز به روش اسنادی-کتابخانه­ای گردآوری خواهد شد.</em>