طراحی و تبیین مدل خط‌مشی‌گذاری توسعه خوشه‌های کسب‌وکار در ایران

Abstract

هدف این پژوهش^*، طراحی مدل خط­مشی­ گذاری توسعه خوشه­ های کسب ­وکار ایران است. برای طراحی مدل از روش تحقیق «نظریه داده بنیاد» استفاده شده است. بدین منظور با انجام مصاحبه با سیاستگذاران بخش دولتی متولی توسعه خوشه ­ها، عاملان توسعه خوشه­، دیگر نهادهای خصوصی حمایت­ کننده و مطالعه اسناد سازمانی، منابع اطلاعاتی موردنیاز جمع ­آوری شد. سپس با انجام کد گذاری باز، محوری و گزینشی مدل خط­مشی­ گذاری توسعه خوشه تدوین گردید. یافته ­های تحقیق نشان می‌دهد دلایل عمده­ ای که سیاستگذاران را به خط­ مشی ­گذاری توسعه خوشه ­ای رهنمون می­ سازد، جایگاه اقتصادی خوشه ­ها و ویژگی­های ساختاری متفاوت آنها است. بر اساس یافته­ ها، توسعه خوشه متضمن ابعاد متعددی شامل ارتقای زنجیره ارزش، توسعه بازار،‌ ارتقای فناوری و توسعه منابع انسانی است. همچنین اهم سیاست­های توسعه خوشه ­ای را می­ توان در سطح ملی، فرهنگ ­سازی و مشروعیت‌بخشی، در سطح استانی، شبکه ­سازی نهادی، شناسایی و اولویت ­بندی خوشه ­ها و در سطح خوشه، اعتمادسازی، BDS پروری و توسعه شبکه ­های کسب­ وکاربرشمرد. مهم­ترین پیامدهای توسعه خوشه نیز، هم­ افزایی سیاست­ها و کاهش معضلات اجتماعی در سطح کلان است