ارزیابی پتانسیل ژنتیکی لاین‌های ذرت ایرانی با استفاده از روش دای‌آلل گریفینگ و مدل امی

Abstract

<strong>به منظور برآورد پتانسیل ژنتیکی لاین‌های ذرت ایرانی با استفاده از روش دای‌آلل و مدل امی </strong><strong>(AMMI)</strong><strong>، چهارده لاین اینبرد ذرت به صورت دای‌آلل با یکدیگر تلاقی داده شدند. والدین و هیبریدهای حاصل طی سال زراعی 1386 در مزرعه مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شدند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس تفاوت بین ژنوتیپ‌ها برای کلیه صفات مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. بنابر این داده‌ها به روش 2 و مدل 1 گریفینگ تجزیه و تحلیل گردید. واریانس‌های ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی برای کلیه صفات در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار شد. نسبت واریانس افزایشی به غالبیت نشان داد که در کنترل صفات تعداد ردیف دانه در بلال و وزن صد دانه نقش اثر افزایشی ژن‌ها بیشتر از اثر غیر افزایشی می‌باشد ولی برای صفات عملکرد دانه، ارتفاع بوته، قطر میانی بلال و تعداد دانه در بلال نقش اثر غیر افزایشی بیشتر از اثر افزایشی و برای طول بلال و وزن دانه در بلال نقش اثر افزایشی و غیر افزایشی ژن‌ها تقریبا یکسان بود. مدل امی برازش یافته برای عملکرد دانه </strong><strong>AMMI3</strong><strong> بود که 6/75 درصد از واریانس اثر متقابل را توجیه کرد. بهترین ترکیب شونده‌های عمومی برای عملکرد دانه لاین‌های </strong><strong>K166B</strong><strong>، </strong><strong>K3615/2</strong><strong> و </strong><strong>K3653</strong><strong> بودند. بیشترین میزان ترکیب پذیری خصوصی و هتروزیس نسبت به میانگین والدین برای عملکرد دانه بر اساس نتایج روش گریفینگ و مؤلفه‌های اول و دوم امی مربوط به دورگ‌های</strong><strong> MO17 </strong><strong>×</strong><strong>K3653 </strong><strong>، </strong><strong> K166B </strong><strong>×</strong><strong>K3653 </strong><strong>، </strong><strong> K166B </strong><strong>×</strong><strong>K3653 </strong><strong>، </strong><strong> A679 </strong><strong>×</strong><strong> K3544/1 </strong><strong>و </strong><strong>K3653 </strong><strong>×</strong><strong> K3493/1 </strong><strong>بود.</strong>