بررسی اثرات تاریخ کاشت بر روی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گلرنگ در استان چهارمحال و بختیاری

Abstract

به منظور بررسی تاثیر تاریخ کاشت بر خصوصیات کمی و کیفی ارقام گلرنگ در استان چهارمحال و بختیاری این آزمایش در بهار و تابستان 1388 در مرکز تحقیقات کشاورزی استان چهارمحال و بختیاری (شهرستان شهرکرد) به اجرا در آمد. آزمایش به صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اصلی تاریخ کاشت در سه سطح 1 خرداد=D1، 1 تیر = D2 و 15 تیر=D3 و فاکتور فرعی شامل ژنوتیپ در چهار سطح زنده رود= V1، گلدشت= V2، محلی اصفهان= V3 و لاین جدید ₂₄₂₈E= V4 بود. نتایج این آزمایش نشان داد اثر تاریخ کاشت بر روی همه صفات مورد مطالعه از جمله عملکرد و اجزای عملکرد در سطح 1% معنی دار و شاخص برداشت نیز در سطح 5% معنی دار گردید و فقط اثر تاریخ کاشت بر روی وزن صد دانه معنی دار نشد. اثرات متقابل تاریخ کاشت و ژنوتیپ بر روی تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه در واحد سطح و عملکرد روغن در واحد سطح در سطح 1% و بر روی سایر صفات معنی دار نشد. بیشترین تعداد طبق در بوته مربوط به ژنوتیپ ₂₄₂₈E با 7/12 گزارش گردید. همچنین بیشترین تعداد دانه در طبق برای ژنوتیپ ₂₄₂₈E و محلی اصفهان در تاریخ کاشت اول با 41 دانه در طبق ثبت شد. بیشترین وزن صد دانه نیز در هر سه تاریخ کاشت به ژنوتیپ ₂₄₂₈E با 1/3 گرم اختصاص یافت. بیشترین تعداد دانه در بوته مربوط به ژنوتیپهای ₂₄₂₈E با 517 در تاریخ کاشت اول بود. همچنین ژنوتیپ گلدشت با درصد روغن 31% در تاریخ کاشت دوم بیشترین درصد روغن را به خود اختصاص داد. بیشترین عملکرد روغن نیز را ژنوتیپ ₂₄₂₈E با 664 کیلوگرم در هکتار به خود اختصاص داد. ژنوتیپ ₂₄₂₈E با میانگین عملکرد 2435 کیلوگرم در هکتار در تاریخ کاشت اول بیشترین عملکرد دانه در واحد سطح را داشت. همچنین ژنوتیپ محلی اصفهان درتاریخ کاشت اول با میانگین عملکرد 1646 کیلوگرم در هکتار عملکرد مناسب نسبت به ژنوتیپ های دیگر از خود نشان داد. به طور کلی عملکرد و اجزای عملکرد با تاخیر در تاریخ کاشت به طرز کاملاً معنی داری کاهش یافتند. ژنوتیپ ₂₄₂₈E بیشترین تعداد انشعاب اصلی در بوته، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن صد دانه، تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه در واحد سطح و اکثر صفات دیگر را داشت. بهترین تاریخ کاشت در این مطالعه 1 خرداد و مناسب ترین ژنوتیپ نیز در تاریخ کاشت اول ژنوتیپ‏های ₂₄₂₈E و محلی اصفهان و در تاریخ کاشت دوم (کشت دوم) فقط ژنوتیپ ₂₄₂₈E توصیه می گردد.