اثر شرایط خشک شدن و زمان برداشت بر کیفیت و زنده مانی بذرهای سویا در دماهای مختلف نگهداری

Abstract

ویژگی‏های کیفی بذر ممکن است در طی نگهداری دچار کاهش شوند. الیس و رابرتز در کمی کردن کاهش زنده مانی بذر در طی نگهداری معادله ای را ارائه دادند که بر اساس آن برای همه توده های بذری یک گونه بدون توجه به کیفیت اولیه بذر و شرایط فرآوری آن در شرایط یکسان نگهداری، سرعت زوال یکسانی در نظر گرفته می شود. به منظور بررسی این امر و یافتن دیگر عوامل تاثیر گذار احتمالی بر سرعت زوال بذرهای سویا، 32 توده مختلف بذری با رطوبت 12% که در تیماهای مختلف برداشت و به طور مصنوعی خشک شده بودند، در آزمایشی تحت 3 دمای نگهداری 15، 20 و 25 درجه قرار گرفتند. تجزیه داده های جوانه زنی بذر با استفاده از برنامه GENMOD به کمک نرم افزار SAS برای خطوط موازی و غیرموازی شیب از دست رفتن زوال بذر نشان داد که معادله الیس و رابرتز برای بذرهای فوق قابل استفاده نیست. سپس روند کاهش زنده مانی بذر در طی نگهداری و شیب این کاهش محاسبه گردید. رگرسیون گام به گام نشان داد که رطوبت برداشت و اثر متقابل آن با دمای نگهداری بیشترین تاثیر را بر سرعت زوال بذر داشت و بذرهای زودتر برداشت شده، بوی‍ژه در دماهای بالا آسیب پذیرتر بودند. دیگر پارامترهای خشک کردن بذر مثل دما و سرعت بالا و نیز عمق خشک شدن بذر این روند را شدت می بخشند.