مؤلفههای تشدید بحران در روابط ایران و آمریکا؛ انپیتی یا توازن فراساحلی؟
(ندگان)پدیدآور
موسویفر, رضیهنوع مدرک
Textمقاله پژوهشی
زبان مدرک
فارسیچکیده
مسئلۀ فناوری هستهای در سالهای اخیر به چالش اصلی روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده و بر درجۀ امنیتی شدن سیاست خارجی افزوده است. آمریکا چالشگر اصلی و طلایهدار تهدید و تحریم علیه جمهوری اسلامی است. این دولت با توسل به قرارداد منع تکثیر سلاحهای هستهای (NPT) به رویارویی با جمهوری اسلامی پرداخته و با اعمال تحریم و تهدید درصدد تغییر رفتار- و بهزعم بسیاری از تحلیلگران روابط بینالملل تغییر نظام- جمهوری اسلامی برآمده است. این روند از آغاز مناقشۀ هستهای تا رسیدن به برنامۀ جامع اقدام مشترک (برجام) ادامه داشت که با امضای برجام انتظار میرفت که بحران فروکش کند، اما با ورود ترامپ به کاخ سفید و اعلام خروج آمریکا از برجام، بحران هستهای با شدتی بیش از گذشته دامنگیر روابط خارجی ایران شد، بهگونهای که بخش عمدۀ انرژی و توان متولیان سیاست خارجی ایران، صرف دفاع و رفع تهدیدات و فشارهای ناشی از بحران هستهای میشود. این مسئله سؤالاتی را فراروی ما قرار میدهد، از جمله اینکه مواضع دولت آمریکا در قبال فناوری هستهای جمهوری اسلامی، آیا صرفاً برای ممانعت از تکثیر سلاحهای هستهای و در راستای قرارداد انپیتی است؟ یا به مسائل دیگر از جمله ماهیت جمهوری اسلامی و مواضع این کشور در سیاست خارجی برمیگردد. فرضیۀ مقاله این است که فشارهای آمریکا بر ایران صرفاً به قرارداد منع تکثیر سلاحهای هستهای برنمیگردد، بلکه ماهیت و مواضع سیاست خارجی جمهوری اسلامی در منطقه با رویکرد توازن فراساحلی (Offshore Balancing) آمریکا در خلیجفارس در تقابل است و این تقابل، از علل اصلی تشدید مناقشات دو کشور بهشمار میرود. یافتههای پژوهش مؤید فرضیۀ مذکور است. در نگارش این مقاله از رویکرد تبارشناسانه (تاریخی- تطبیقی) و روش کتابخانهای استفاده شده است.
کلید واژگان
آمریکاانپیتی
ایران
برجام
توازن فراساحلی
فناوری هستهای
شماره نشریه
3تاریخ نشر
2019-09-231398-07-01
ناشر
دانشگاه تهرانسازمان پدید آورنده
استادیار گروه علوم سیاسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه حکیم سبزواریشاپا
1735-96781735-9686




