مکتب ژئوپلیتیک آمریکایی و شبکۀ ژئوپلیتیکی منطقه ای ساختار نوین نظام بین الملل

Abstract

ژئوپلیتیک به‌عنوان تحلیل علمی عوامل جغرافیایی حاکم بر روابط بین‌الملل و هدایت‌کنندۀ تعاملات سیاسی، رهیافتی است قدرت‌محور و برآمده از سنت واقع‌گرایی در روابط بین‌الملل. ژئوپلیتیک به‌دنبال بررسی این موضوع است که چگونه جغرافیا و متغیرهای آن از جمله سرزمین، جمعیت، موقعیت راهبردی، منابع و... هم به‌عنوان عامل تأثیرگذار بر رفتار کشورها و هم به‌عنوان صحنۀ عملیات راهبردی، بر روابط بین دولت‌‌ها و تلاش برای کسب قدرت و برتری بر دیگران مؤثرند و می‌توانند یاری‌بخش یا محدودکنندۀ بازیگران برای دستیابی به اهدافشان باشند. بدین لحاظ، پژوهش حاضر با شیوۀ توصیفی‌تحلیلی سعی در کالبدشکافی نظری در مطالعات ژئوپلیتیک از منظر مکتب ژئوپلیتیک آمریکایی و درک واقعی از مفاهیم آن با تأکید بر تعامل میان زمینه‌های جغرافیایی و نیروهای ژرف و بنیادین قدرت، اقتصاد و فرهنگ مطرح در شبکۀ ژئوپلیتیک منطقه‌ای در ساخت نوین بین‌المللی دارد. هدف آن نیز نشان‌دادن کاربست نظریه‌های مکتب ژئوپلیتیک آمریکایی در شکل‌گیری شبکۀ ژئوپلیتیک منطقه‌ای ساخت نوین نظام بین‌الملل است.