اسلام و جهانی شدن ،ترابط یا تباین بررسی دینی پدیدۀ جهانی شدن بر اساس رهیافت گفتمان

Abstract

<em> واژۀ جهانی شدن در دو دهۀ اخیر یکی از پرکاربردترین واژه</em><em>‌</em><em>های عرصۀ سیاستگذاری اقتصادی،</em><em>فرهنگی و سیاسی داخلی و بین</em><em>‌</em><em>المللی کشورها و نیز موضوع بحث</em><em>‌</em><em>های دانشگاهی و ژورنالیستی بوده است. به</em><em>‌</em><em>رغم کاربرد گستردۀ واژۀ جهانی شدن در ادبیات سیاسی جهان معاصر، هنوز معنا و مفهوم آن مناقشه</em><em>‌</em><em>آمیز است و بسته به اینکه از چه زاویه و با چه نگرشی به آن نگریسته شود، معنا و مفهوم متفاوت پیدا خواهد کرد</em><em>که ظهور واژه</em><em>‌</em><em>های مختلفی همچون «جهانی شدن»، «جهانی</em><em>‌</em><em>سازی»، «جهان</em><em>‌</em><em>گرایی»، «غربی شدن» و «آمریکایی» شدن در بسیاری از جوامع از جمله ایران بیانگر این امر است. در مورد ماهیت جهانی شدن رویکردهای متفاوتی وجود دارد. جهانی شدن به</em><em>‌</em><em>عنوان یک پروسه و جهانی شدن به</em><em>‌</em><em>عنوان پروژه دو نگرش رایج و متفاوت نسبت به این پدیده است. در این پژوهش </em><em>با استفاده از مدل تحلیل گفتمان</em><em>لاکلا و موفه دیدگاه اسلام نسبت به جهانی شدن بررسی می</em><em>‌</em><em>شود. براساس بررسی</em><em>‌</em><em>های دینی می</em><em>‌</em><em>توان به این مطلب اذعان کرد که </em><em>در اسلام نیز به مانند گفتمان</em><em>‌</em><em>های دیگر، برداشت</em><em>‌</em><em>هایی وجود دارد که با جهانی شدن همساز است و حتی راه آینده را بر آن توصیه می</em><em>‌</em><em>کند. اگرچه </em><em>جهانی شدن در برداشت اسلامی با پدیدۀ جهانی شدن کنونی، هم در تعریف و هم در اهداف و روش‏ها، تفاوت‏های بنیادی دارد، </em><em>می</em><em>‌</em><em>توان گفت جهانی شدن از دیدگاه اسلام دیدگاهی پروسه</em><em>‌</em><em>ای است و آن را از پیش تعیین</em><em>‌</em><em>شده نمی</em><em>‌</em><em>داند.</em><em>این مقاله درصدد است با تأملی بر آیات قرآن و روایات رابطۀ اسلام با این مفهوم را تبیین کند.</em>