روند توسعۀ سیاسی در جمهوری اسلامی

Abstract

در کشورهای جهان سوم، به موضوع انقلاب، به‌عنوان یکی از راه‌های رسیدن به توسعه، توجه شده است. حال این سؤال مطرح است که دستاورد انقلاب اسلامی از منظر توسعة سیاسی، چه بوده و جمهوری اسلامی چه سیاست‌ها و برنامه‌هایی را برای تحقق آن به ‌کار بسته ‌است؟ یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد بعد از شکل‌گیری نظام جمهوری اسلامی و تثبیت نهادهای انتخابی، دولت‌ها در برنامه‌ها و سیاست‌های خود جهت‌گیری متفاوتی در راستای توسعة سیاسی داشته‌اند، اما با توجه به فاصلة نسبی این برنامه‌ها با آرمان‌های انقلاب اسلامی، هنوز ظرفیت‌های زیادی برای تحقق توسعة سیاسی در جمهوری اسلامی وجود دارد که به بازنگری سیاست‌ها و جمع‌بندی در شرایط موجود احتیاج دارد. چارچوب نظری این مقاله رهیافت غایت‌گرایانة لوسین پای است که توسعة سیاسی را وضعیتی می‌داند که کشورها پس از رسیدن به آن ویژگی‌های خاصی پیدا می‌کنند که به‌عنوان نشانگان تجدّد و معرّف توسعة سیاسی مطرح است. این رهیافت، توسعة سیاسی را به معنای افزایش ظرفیت و توانایی نظام سیاسی در مواجهه با مشکلات و چالش‌های پیشِ رو می‌داند.