مدیریت محیط امنیتی و افق منطقه گرایی در سارک

Abstract

«اتحادیة جنوب آسیا برای همکاری منطقه‌ای» سارک، در سال 1985، برای گسترش همکاری میان کشورهای جنوب آسیا تأسیس شد. سارک فارغ از فضای جنگ سرد، بر مبنای ملاحظات فنی و اقتصادی، مستقل، و خودجوش به وجود آمد، اما رونقی در همکاری و همبستگی آ‌‌ن‌ها پدیدار نشده است. در پاسخ به این سؤال که علی‌رغم برنامه‌های مختلف توسعه و گسترش سارک (1985-2014)، چه علل و شرایطی در تطویل ضعف و عدم پویایی آن دخیل بوده‌اند؟ در این مقاله، به تبیین این فرضیه می‌پردازیم که دگرگونی نظام امنیتی منطقة در جنوب آسیا از 1990 بیشترین تأثیر را در رخوت و عدم تعمیق منطقه‌گرایی در سارک داشته است. پویش‌های ملی ناهمساز کشورهای منطقه پس از جنگ سرد، الحاق افغانستان به سارک (از 2007) و رویکرد قدرت‌های بزرگ به منطقه، عقلانیت و عملکرد این سازمان را تحت‌الشعاع خود قرار داده است؛ به‌طوری‌که کشورهای منطقه توانایی مدیریت محیط امنیتی خود را نداشته‌اند و تعمیق منطقه‌گرایی نیز آیندة روشنی ندارد.