اثر یک دوره فعالیت زیر بیشینۀ رکاب زدن همراه با محدودیت جریان خون بر تغییرات خون شناسی مردان فعال

Abstract

زمینه و هدف: تمرین انسدادی روش تمرینی نسبتا جدیدی است که می ­تواند آثار تمرین در شرایط هایپوکسی را تا حدودی شبیه سازی کند و اثر مطلوبی بر سلول­ های خونی بگذارد. این مطالعه به منظور تعیین اثر یک دورۀ کوتاه مدت فعالیت رکاب ­زدن زیربیشینه همراه با محدودیت جریان خون بر سطح سرمی هموگلوبین، گلبول­ های قرمز خون و هماتوکریت در مردان فعال انجام شد. روش تحقیق: برای این منظور 24 نفر از دانشجویان تربیت بدنی دانشگاه خوارزمی به صورت داوطلبانه انتخاب شدند و به سه گروه رکاب زدن همراه با محدودیت جریان خون (8=n)، رکاب زدن بدون محدودیت جریان خون (8=n) و کنترل (8=n) تقسیم گردیدند. آزمودنی‌های گروه تمرین با انسداد و تمرین بدون انسداد به مدت 3 هفته، هر هفته 3 جلسه و در مجموع 9 جلسه تمرین کردند. هر جلسه تمرین شامل 3 وهله سه دقیقه ­ای رکاب زدن با شدت 50 درصد توان حداکثری بود که بین هر وهله 45-30 ثانیه استراحت وجود داشت. میزان فشار روی ران در گروه انسداد 170-140 میلی متر جیوه بود. متغیرهای وابسته با استفاده از دستگاه سلول شمار هماتولوژی و کیت­ های جمع آوری کنندۀ خون که حاوی مادۀ ضد انعقاد بودند، اندازه­ گیری شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از آزمون­های t وابسته، تحلیل واریانس یک­ طرفه، و آزمون تعقیبی توکی در سطح معنی­ داری 0/05≥p استفاده گردید. یافته‌ها: نتایج درون گروهی نشان داد 3 هفته تمرین زیر بیشینۀ رکاب زدن همراه با انسداد عروق پا در مقایسه با پیش آزمون، باعث تغییرات معنی­داری در مقادیرگلبول­های قرمز (RBC)، هموگلوبین (HGB)، هماتوکریت (Hct) می­ شود (0/05>p)؛ اما این تغییرات در گروه­ های بدون انسداد و کنترل معنی­ دار نبودند. از طرف دیگر، نتایج بین گروهی نشان داد که 3 هفته فعالیت زیربیشینۀ رکاب زدن همراه با انسداد عروق پا در مقایسه با سایر گروه ها، میزان HGB (p=0/02)، RBC (p=0/002) و Hct (p=0/03) را به طور معنی داری افزایش می دهد. نتیجه گیری: محدودیت جریان خون موضعی هنگام فعالیت زیر بیشینه رکاب­زدن اثر مثبتی بر میزان HGB، RBC و Hct خون دارد؛ از این رومی توان انتظار داشت تمرین انسدادی تا حدی بتواند اثر تمرین در شرایط هایپوکسی را ایجاد نماید.