معنا و ماهیت سود در نظر سودگرایان

Abstract

اخلاق هنجارى1 یکى از شاخه هاى مهم فلسفه اخلاق2 به شمار مى رود. نظریه هاى اخلاق هنجارى در صدد ارائه ملاکى براى تعیین و تبیین حسن و قبح و الزامات اخلاقى و دفاع فلسفى از آن ملاک هستند.3 عمده نظریه هاى اخلاق هنجارى زیرمجموعه یکى از سه نظریه مهم اخلاقى ذیل قرار مى گیرند. الف) فضیلت گرایى یا اخلاق فضیلت مدار,4 این نظریه پر سابقه ترین نظریه در اخلاق هنجارى است که به ارسطو برمى گردد و در دوره معاصر با مقاله مشهور الیزابت آنسکام5 (1919ـ2001م) در سال (1957م) با عنوان (فلسفه اخلاق جدید)6 دوباره احیا شد.7 این نظریه اخلاقى بر منش انسانى و ارزش هاى درونى اخلاقى و کسب ملکه فضیلت و زندگى فضیلت مندانه تأکید مى کند, و به طور کلى, نظریه اخلاقى اى فاعل محور8 است.9 ب) نظریه هاى وظیفه گرایانه10 که اخلاق کانت یکى از مشهورترین و معتبرترین آنها به شمار مى رود, البته نظریه هاى دیگرى همچون نظریه امر الهى11 و نظریه شهودگرایى12 دیوید راس (W.D. Ross,1877ـ1971م) را هم مى توان از جمله آنها دانست. در همه این دیدگاه ها بر وجود وظایف و الزامات اخلاقى مطلق و ارزش هاى ذاتى اخلاقى بدون توجه به آثار و نتایج مترتّب بر افعال تأکید مى شود.