بازشناسی ساختارمند دانش و ارائه الگویی برای تولید و ترسیم آن در علوم اسلامی

Abstract

یکی از مباحث کاربردی در علم‌شناسی، ساختارشناسی علم است. بحث‌هایی مانند: اجزاء العلوم، احصاء العلوم، تقاسیم العلوم، رئوس ثمانیه، طبقات علوم و... نشان‌ آن است‌ که این موضوع‌ نزد اندیشوران مسلمان نیز اهمیت فراوانی داشته است و در سده‌های اخیر، به‌تدریج رویکردهای ساختارشناسانه در حوزه علم‌شناسی، رواج و توسعه بیشتری یافته است. ساختار‌شناسی دانش از زاویه اجزای متن و عناصر درونی علم، با توجه به نقشه‌‌ ذهنی‌ای که به دست می‌دهد، برای فهم، یادگیری، بررسی و پالایش، دسته‌بندیِ گزاره‌ها و ایده‌ها، روش‌شناسی و مطالعه نظام‌مند و تولید علم به کار‌ می‌آید و چون زیرشاخه‌های دانش را به ‌شکلی ساخت‌یافته تجسم می‌بخشد، به روش‌شناسی نظام ‌آموزش و طرح درس و طراحی پژوهش‌ها و پروژه‌های علمی-کاربردی کمک می‌کند. این نوشتار می‌کوشد از زاویه نظام‌بخشی به اجزا و عناصر درونی علم، نگرش ساختارمند به دانش را بازشناسد و الگویی برای تولید و ترسیم آن در بستر علوم اسلامی ارائه‌ دهد.