بررسی تأثیر نرخ ارز واقعی(مدل ادواردز) بر سرریز تکنولوژی در ایران

Abstract

از آنجاکه رفتار نرخ ارز واقعی، از طریق متغیرهای کلان اقتصادی یک کشورتحت تأثیر قرار می‏گیرد، در اقتصاد کشورها شناخت این متغیرها جایگاه ویژه‏ای دارد.از طرف دیگر بررسی سرریزها در تمامی کشورهای توسعه‌یافته و در حال‌توسعه از اهمیت قابل توجهی برخوردار می‌باشد، زیرا رشد و توسعه اقتصاد بدون توجه به سرریزهای تکنولوژی با روندی کند و آهسته مواجه می‌گردد لذا در این مطالعه سعی شده است، ضمن برآورد رفتار نرخ ارز واقعی در ایران ، اثر این متغیر بر سرریزهای تکنولوژی طی دوره زمانی 2013- 1995 مورد بررسی قرار گیرد. برآورد رفتار نرخ ارز واقعی با کمک مدل ادواردز از روش ARDL انجام شده ؛تا رفتار کوتاه‏مدت و بلندمدت نرخ ارز واقعی تعیین شود . نتایج تخمین نشان داد که اثر کنترل ارز بر نرخ ارز واقعی مثبت بوده و شاخص درجه باز بودن اقتصاد تأثیر منفی بر نرخ ارز واقعی دارد. پس از برآورد نرخ ارز واقعی، اثر این متغیر به عنوان یکی از کانال‏های غیر مستقیم جذب ،بر سرریز تکنولوژی مورد بررسی قرار گرفته است. برآورد و پیش‏بینی این تخمین بر اساس روش ابتکاری الگوریتم ژنتیک انجام پذیرفته است. نتایج حاصل شده بیانگر اثر مثبت نرخ ارز واقعی، مخارج تحقیق و توسعه، واردات حامل دانش، شاخص توسعه‌انسانی و اثر منفی اندازه دولت بر اختراعات ثبت شده یا تولید دانش می‏باشند.